Frederic Le Play kimdir, Fransız maden mühendisi, iktisatçı ve Science Sociale (Toplum Bilim) adı verilen sosyoloji okulunun kurucusudur.
Frederic Le Play, 11 Nisan 1806 tarihinde La Rivière-Saint-Sauveur, Fransa‘da doğmuştur. École Polytechnique ve École des Mines’de eğitim gördü. 1834’te maden istatistiklerinin sürekli kuruluna başkan seçildi.
Fransızçı ve Science Sociale (Toplum Bilim) adı verilen sosyoloji okulunun kurucusudur. Akademik öğrenimini Paris’teki Politeknik ve Madencilik okullarında tamamladı. 1830’dan itibaren 18 yıl boyunca madencilik araştırmaları yapmak üzere Avrupa’nın çeşitli bölgelerini gezdi.
1840 yılında École des Mines / Madencilik Okulu’nda metalurji profesörü oldu. 1848 yılında müfettiş oldu.
1856 yılında Toplumsal İktisat Derneği’ni kuran Frederic Le Play, 1867 -1870 yılları arasında senatörlük yaptı.
Müdahaleciliğe, sosyalizme ve “iyimser” liberallere karşı çıkıp, zora değil sevgiye dayanan bir otoritenin gerekliliğini savunarak paternalizm hareketini önemli ölçüde etkiledi. Paternalist (ataerkil) bir dünya düzeni tasarlayarak, bu düzende çeşitli hücrelerin aile düzenine benzer biçimde işleyeceklerini ve üretim bolluğundan çok, kendi anlayışına uygun bir huzura yöneleceklerini ileri sürdü. Ayrıca, yapıtlarında aile bütçesi incelemelerine yer vererek, iktisat biliminin gelişmesine katkıda bulundu.
Frederic Le Play, Monografi metodunu ilk defa kullanan sosyologdur. Bu metod deneysel bir metotdur. Zamanının hükümetince madencilik üzerinde çalışmalar yapmakla görevlendirilmişti. Bu fırsattan yararlanan Le Play tüm Avrupa’yı dolaşarak monografi metoduyla işçi ailelerini inceleme fırsatını buldu. Toplumsal bunalımların kaynağını, aile içindeki mirasın dağılış şeklinde buldu.
Ona göre, ailenin ve dolayısıyla da toplumun sağlam kalabilmesi için mirasın bölünmeden geçmesi gerekirdi. Toplumsal sarsıntılar hep mirasın bölünmesinden ileri geliyordu.
Ona göre üç türlü aile vardır.
1-Ataerkil (partiyarkal),
2-Kök,
3-Kararsız aile,
Ataerkil aile ve kök ailede miras doğrudan, parçalanmadan kuşaktan kuşağa geçiyor, mal dağılmıyor, âdet, töreler, gelenekler devam ediyordu. Bu yüzden bu iki aile sağlam ailelerdir. Kararsız ailelerde ise miras çocuklar arasında bölüşüldüğünden ailelerde gelenekler bozulur. Ailede düzensizlik başlar. Bu düzensizlikler giderek toplumsal bunalımlara dönüşür diyor, toplumun sağlamlığını ailenin sağlamlığına bağlıyordu. Sağlam bir toplum sağlam ve mutlu ailelerin kurulmasıyla, mirasın parçalanmadan kuşaktan kuşağa geçmesiyle mümkündür.
Le Play’e göre, sağlam ve mutlu aile “baba yetkisi altında Hıristiyanlığın buyruklarına göre yaşayan aileydi. Malın bölünmeden kuşaklara geçmesi de baş koşulu idi.” Le Play ülkemizde de etkili olmuştur. Prens Sabahattin Le Play’in devamcısıdır. Toplumbilim anlayışı ilkin Prens Sabahattin tarafından benimsenerek Türkiye‘de de yayıldı.
Frederic Le Play, 5 Nisan 1882 tarihinde Paris, Fransa’da 76 yaşında ölmüştür.
Kitapları :
Les ouvriers europeens (Avrupa İşçileri, 1855, 1878)
Les ouvriers des deux mondes (iki Dünyanın İşçileri, 1860)
La reforme sociale en France (Fransa’da Toplumsal Reform, 1864)
L’organisation sociale (Toplumsal Örgütlenme, 1870)
Constitution essentielle de l’humanite (İnsanlığın Temel Anayasası, 1881).
