Aeskhylos kimdir, Doğumu : MÖ 525 Eleusis, Atina, Yunanistan
Ölümü : MÖ 456 Gela, Sicilya, İtalya
Antik Yunan trajedi yazarıdır. Tragedyayı seçkin bir edebiyat türü yapan ilk kişi Aeskhylos’tur.
Aeskhylos, MÖ 525-456 yılları arasında yaşamış Yunan trajedi yazarıdır. Eshilos, Aiskhylos adlarıyla da bilinmektedir. Aeskhylos, Atina`nın 30 km. uzağında Eleusis’da MÖ 525 yılında doğmuştur. Soylu bir aileden yetişti.
Marathon Savaşı’nın kahramanı sayılan ağabeyi Kynaegiros ile ve Maraton, Salamis, Pers gibi döneminin önemli savaşlarına katıldığı ve ün kazandığı bilinir, yazdığı eserler kadar askerlik ve yurtseverlik başarılarıylaladığı mezar yazıtından da bellidir.
Mezar taşında şöyle yazmaktadır:
Antik Yunan’da trajedi yazarı olan Aeskhylos, Sofokles ve Euripides ile yazıları tamamen kaybolmadan günümüze ulaşan dönemin en büyük 3 tragedya şairlerinden biridir.
İlk oyunlarını M.Ö. 498 yılında yazmıştır. Hala varolan oyunları arasında en eskisi büyük bir ihtimalle ” Persler “`dir ve M.Ö. 472 yılında oynandığına inanılır. M.Ö. 480 yılında Salamis Savaşına katılmasıyla bu hikaye üzerinde ilham aldığına inanılır.
Bunun yanı sıra; içinde Agamemnon‘u ilk bölümünde anlattığı Oresteia eseri de meşhurdur.
İlk defa, tragedyanın aktör sayısını ikiye çıkararak, koro yerine diyalogu ön plana getirmiştir. Maske aktörün yüzünü saklayan bir alet olmaktan çıkıp, onun karakterini de yansıtır olmuştur. Eserlerinde tanrıların belirleyici gücüne önem vermiş; dünyayı ve insanları tanrıların, olması gerektiği gibi, iyi bir şekilde yönettiği, tanrılara isyan edenlerin cezalandırılması gerektiği tezini savunarak, yerleşik düzeni , gelenekleri ve toplum ahlakını benimsemiştir. Ona göre insanlar tanrılar tarafından belirlenen alınyazılarını kabullenmek zorundadırlar.
İlk tiyatro başarısını 484’teki şenliklerde kazandı. Sicilya‘ya gitmesi ve Sirakuzai’de uzun yıllar geçirmesi, tragedyalarının değer ve ilgi yitirmesiyle Perikles döneminin karşıt tutumuna bağlıdır. Eser sayısının 70’ten az olmadığı hatta 90’a ulaştığı konusunda değişik söylentiler vardır. Gerçekte elde bulunan Aeskhylos tragedyaları yalnızca yedi adettir.
Aeskhylos, MÖ 456 Gela, Sicilya, İtalya’da 69 yaşında ölmüştür.
Oyunları:
MÖ 490 – Hiketides (Yakarıcı Kızlar)
MÖ 472 – Persler
MÖ 467 – Tebai’ye Karşı Yediler
MÖ 465- Zincire Vurulmuş Prometheus
MÖ 458- Agamemnon- Oresteia trilogia
MÖ 458- Kheephoroi
MÖ 458- Eumenidler
Aeskhylos’un Anlamlı sözleri :
– Yemine bakıp insana inanılmaz, insana bakıp yemine inanılır.
– İyi yaşamak değil, yaşamayı iyi bilmek gerçek mutluluktur.
– Tatlı şeyler, sonu iyi biten acılardır.
– Görünmek istediğin gibi ol.
– Acının ödülü tecrübedir.
– Akıllı insan aptal görünürse kazançlı çıkar.
– Dengin dengini bulmasıdır; en büyük mutluluk bu dünyada.
– Dizginsiz dil bela getirir.
– Dostlarından kuşkulanmak, başa geçenlere özgü bir hastalıktır.
– Gerçek mutluluk iyi yaşamak değil, yaşamayı iyi bitirmektir.
– Kıskanılmayan, imrenilecek bir fazileti olmayandır.
– Mutsuzluğun ulağı olmak da ayrıca mutsuzluktur.
– Ölmeden önce kimse mutlu değildir.
– Pek az kişi, iyi talihli bir dostun başarılarını kıskançlık duymadan kutlayabilir.
– Tatlı sözler, şiddetli bir öfkeye karşı en tesirli ilaçtır.
– Yaşlılar için, öğrenmenin zamanı geçmez.
– Yaşlılık, gençlikten daha adildir.
– Savaşın ilk şehidi akıl,vicdan ve hakikattir.
– Savaşta verilen ilk kayıp gerçektir.
