Ahmet Ertegün kimdir, Ahmet Ertegün, 1923 doğumlu iş adamı. Atlatic Records’un kurucusu olan Ertegün, dünya müzik piyasasının en önemli isimleri arasında gösteriliyor.
Ahmet Ertegün, 1923 yılında diplomat Mehmet Münir Ertegün ve Hayrunisa Rüstem’in ikinci oğulları olarak, İstanbul’da dünyaya geldi. Her türlü müzik aletini çalabilen, yetenekli bir kadın olan annesi aynı zamanda iyi bir dansçıydı. İsviçre, Parisve İngiltere’de görevlerde bulunan babasının, Ertegün 12 yaşındayken Washington’a Türkiye Büyükelçisi olarak atanmasıyla Amerika’ya taşındılar.
14 yaşındayken annesi ona Cootie Williams’ın enstrümantel ‘West End Blues’ albümünü ve onu çalabileceği bir makina aldı. Ertegün müzik çalarken kendi yazdığı sözleri mikrofona okuyordu ve abisi Nasuhi Ertegün (26 kasım1917– 15 nisan 1989) ile birlikte odalarında sevdikleri müzikleri dinleyerek uykuya dalıyorlardı. İki kardeş kısa zaman sonra Duke Ellington, Lena Horne ve Jelly Roll Morton gibi sanatçılarla ile arkadaşlık kurdu.
1944’de babası vefat etti ve önce Arlington Ulusal Mezarlığı’na (Arlington National Cemetery) gömüldü, 2. Dünya Savaşı’nın sona ermesinden sonra ise türkiye’ye getirildi. Kısa süre sonra ailesi Türkiye’ye dönmesine rağmen Ertegün ve abisi Amerika’da kaldılar. Georgetown Üniversitesi‘nde okuduğu sırada aile üyelerinin teklif ettiği işleri de redderek kasetçilik işine atıldı. Mezuniyetinden sonra, Quality Radio Repair Shop ( sonraki adıyla Waxie Maxie) adındaki aynı zamanda kaset satışı da yapan bir radyo tamir dükkanının sahibi, Max Silverman’la tanıştı. Bir süre sonra radyo programı yapmaya başlayan Silverman’ın programına, yeni sanatçılar çıkıyor ve kasetleri yayınlanıyordu. Silverman’la arkadaş olan Ertegün, bu sayede hem onlarla tanıştı hem de dinleyicilerin kimlerin müziklerini neden satın aldıklarını anladı.
1946’da Silverman’ın desteğiyle, dişçi arkadaşı Herb Abramson’la birlikte, gospel müzik için Jubilee ve jazz, R&B için Quality etiketleriyle, kendi plak şirketlerini kurdular. Satmayan birkaç kaset kaydettikten sonra Silverman’ın parasal desteğini geri çekmesi üzerine, şirketin devamı için Abramson, Jubilee etiketini 2.500 dolara sattı. Babasının arkadaşlarından hiçbirini ikna edemeyen Ertegün ise en sonunda aile dişçileri Dr. Vahdi Sabit’ten istekte bulundu. Evini ipotekleyen Sabit’in 10.000 dolar koymasıyla Pacific Jazz isimli şirketten esinlenerek ismi konulan Atlantic Records, eylül 1947’de New York’da kurulmuş oldu. İlk olarak 21 Kasım 1947’de Harlemaires’in ‘The Rose of the Rio Grande’ albümü kaydedildi. Nisan 1949’da Atlantic Records’un ilk büyük hiti, Stick McGhee‘nin ‘Drinkin’ Wine Sop-Dee-O-Dee’ şarkısı oldu. 1955’de Atlantic Records, Elvis Presley’nin kontratı için Albay Tom Parker’a 25,000 dolar teklif etti fakat kontrat RCA’a satıldı.
50’lerde John Coltrane, Charles Mingus, Ornette Coleman, The Modern Jazz Quartet, Ray Charles, The Drifters, Bobby Darin ve Roberta Flack’e, 60’larda Aretha Franklin ve Wilson Pickett’a, 70’lerde Dr. John ve Dire Straits’e kasetler yapan Ertegün, Led Zeppelin, John Coltrane, Genesis, Cream, Rolling Stones, Yes, INXS, AC/DC, Otis Redding, Foreigner ve nicelerini üne kavuşturdu.
Daha önce 3 Grammy Ödülü kazanmış olan Ahmet Ertegün, 2006 Grammy Ödül Töreni’nde müzik dünyasına büyük emeği geçen kişiler için ilk kez verilmeye başlanan, Onur Ödülü‘ne layık görüldü. Ertegün, ödülünü alırken tek bir cümle kurdu:
Ahmet Ertegün, Ray Charles’ı anlatan Ray adlı filmde Curtis Armstrong, ‘Beyond the Sea’ adlı Bobby Darin’i anlatan filmde ise Tayfun Bademsoy tarafından canlandırıldı.
Rolling Stones konserinde kafasını çarpması sonrası 29 Ekim 2006‘da hastaneye kaldırılan Ertegün, 14 Aralık 2006’da hayatını kaybetti.
Ertegün aynı zamanda Rock and Roll Hall of Fame Müzesi‘nin de kurucusu ve müzenin ana salonu, Ahmet Ertegün’ün adını taşıyor.
