Ai Weiwei kimdir, Çin’in önde gelen sanatçı ve mimari tasarımcılarından biridir.
Ai Weiwei, 28 Ağustos 1957 tarihinde Çin‘in baş şehri Pekin‘de doğmuştur. Babası şair Ai Qing, annesi Gao Ying’dir. Anne ve babası 1958 yılında bir gösteride tutuklanıp Pekin‘den Heilongjiang’daki Beidahuang’da bir çalışma kampına sonra da 1961 yılında Xinjiang’a çalışma kampına gönderilince Ai Weiwei de 16 yaşına kadar Shihezi’de yaşamak zorunda kalmıştır. Ancak Mao Zedong‘un ölümünden ve Kültür Devrimi’nin sona ermesiyle 16 yıl sonra 1975 yılında ailesi ile beraber Pekin‘e dönebilmişlerdir. 1978 yılında Pekin Film Akademisi’ne öğrenci olarak girdi ve Çinli yönetmen Chen Kaige ve Zhang Yimou ile beraber animasyon okudu.
1978 yılından itibaren 1983’te dağılıncaya kadar, Ma Desheng, Wang Kep, Ah Cheng ve Qu Leilei ile birlikte “Yıldızlar” adlı erken avangart sanat grubunun kurucularından biri oldu.
1981 yılında ABD‘ye giderek New York‘da Parsons School of Design ve Art Students League of New York okullarında okudu.
Heykel, enstelasyon, kurotörlük, fotoğraf ve film alanlarında aktif olmasının yanı sıra sosyal, siyasal ve kültürel bir eleştirmendir.
Ai Weiwei, 1981-1993 yılları arasında ABD‘de yaşadı. Philadelphia ve San Francisco‘da yaşayan Ai Weiwei, Pennsylvania Üniversitesi‘nde ve California Üniversitesi Berkeley’de İngilizce eğitimi aldı. Daha sonra New York‘a taşındı. Kısa bir süre Parsons Tasarım Okulu’nda okudu. 1983-1986 yıll Öğrenci Birliği’ne girdi ve burada Bruce Dorfman, Knox Martin ve Richard Pousette-Dart ile çalıştı. Daha sonra okulu bıraktı. Bu sırada Yirmibir oyunundan çok etkilenir ve Atlantic City Kumarhanelerine sıklıkla uğrar. blackjackchamp.com’da yayınlanan bir makaleye göre halen en önemli profesyonel Yirmibir oyuncuları arasında yer alır.
1993 yılında babasının hastalığı sebebiyle Çin‘e geri döndü.
Ai Weiwei, 1997 yılında China Art Archives & Warehouse (CAAW) şirketini kurdu, ortağı olduğu bu yerin aynı zamanda sanat yönetmenliği yapmaktadır.
1998 yılında Pekin‘in kuzeydoğusunda bulunan Caochangdi’ye taşındı ve ilk mimari projesi olan stüdyo evini inşa etti. 2003 yılında FAKE Design’ı kurdu. 2000’de küratör Feng Boyi ile beraber Fuck Off sergisini Şangay’da gerçekleştirdi. 2002’de Jinhua Architecture Park projesinin küratörlüğünü yaptı.
2005’de Çin’in en önemli internet platformu Sina Weibo tarafından blog tutması için davet edilir. Bu meşhur blog sık sık yasaklanır. Aynı yıl İsveç, Almanya, Avusturya ve ABD‘de sergilenen Mahjong: Contemporary Chinese Art from the Sigg Collection’ın küratörleri arasında bulunur.
2008 Pekin Olimpiyatları için 24 Aralık 2003 tarihinde yapımına başlanıp 28 Haziran 2008 tarihinde açılışı yapılan Pekin Ulusal Stadyumunun İsviçreli mimarlar Herzog & de Meuron’a mimarlık danışmanlığını yaptı.
Ai Weiwei, 3 Nisan 2011’de Pekin Havalimanı’nda Hong Kong‘a uçuş yapmak üzere iken Çla tutuklanmış, 22 Haziran 2011’de serbest bırakılmıştır. Temmuz 2015 ayına kadar da yurtdışına çıkışı yasaktı.
Ai Weiwei, sanatçı Lu Qing ile evlidir. Evlilikdışı ilişkiden 2009 doğumlu bir oğlu vardır.
Politik dili, mesaj içerikli çalışmaları, zekice üretimleri ile dikkat çeken cesur sanatçı “Çinin Asi Dehası” olarak tanımlanıyor. Üretimlerinde Çin’de neler olduğuna ve Çin-Batı arasındaki ilişkiler gibi konulara değinen sanatçı, Çin’de yaşananları gizli tutmamaya kararlı. Başı devamlı belaya girse ve hapis, ülkeden çıkma yasağı, darp gibi birçok yıpratıcı olayla karşılaşsa da bildiğini okumaktan yana.
Sanatçı kişiliğinin yanında sosyal, siyasal ve kültürel bir eleştirmen olan Weiwei, aynı zamanda insan hakları savunucusudur da. “Sunflowers Seeds” sergisi için yapılan porselen ayçekirdeklerini yapmaları için bir koca köy halkını istihdam eder,
Ai Weiwei’nin Türkiye’deki ilk sergisi Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi’ne Akbank sponsorluğunda 12 Eylül 2017 tarihinde açıldı. 12 Eylül 2017 – 28 Ocak 2018 tarihleri arasında gerçekleştirilecek sergide, sanatçının 1976-1977’de ürettiği ilk porselen işi ‘Kuş Motifli Tabak’tan, İstanbul için yeni ürettiği ve ilk kez sergilenecek ‘Mavi-Beyaz Porselen Tabak’ serisi ve ‘Sütun Gibi Üst Üste İstiflenmiş Porselen Vazolar’ gibi 100’ü aşkın işi bulunuyor.
22 Ekim 2017 tarihinde 54. Uluslararası Antalya Film Festivali’nde yarışma filmlerinden Ai Wei Wei’nin İnsan Seli (Human Flow) isimli belgesel filminin gösterimi sırasında film içinde gösterilen PKK terör örgütü üyelerinin ‘gerilla’ olarak tanımlanmasına seyircilerden tepki geldi.
Kitapları :
1994 – Black Cover Book
1995 – White Cover Book
1997 – Gray Cover Book
Filmleri :
2017 – İnsan Seli (Yönetmen)(Belgesel Film)
2013 – Düzmece Dava (Ai Weiwei the Fake Case) (Kendisi)(Belgesel Film)
2012 – Ai Weiwei: Never Sorry (Kendisi)(Belgesel Film)
2013 – Ping’an yueqing (Belgesel)
2013 – Xi mei (Belgesel)
2012 – Eerduosi 100 (Belgesel)
2012 – Fei chang yi han (Belgesel)
2010 – Fei chang bao qian (Belgesel)
2009 – Lao ma ti hua (Belgesel)
2008 – Tong hua (Belgesel)
2005 – Pekin: Er huan lu (Belgesel)
2005 – Pekin: San huan li jiao qiao (Belgesel)
2004 – Pekin: Chang’an jie yan xian (Belgesel)
2004 – Beijing 2003 (Yönetmen)(Belgesel Film)
