Alim Şerif Onaran kimdir, Türkiye’nin ilk sinema profesörü ünvanlı Türk sinema kuramcısı, hukukçu ve akademisyen. Muhsin Ertuğrul ve Lütfi Ömer Akad üzerine yazdığı eserleriyle tanınan Onaran, Türk Sineması üzerine yazdığı iki ciltlik kitabıyla sinema tarihi konusunda ülkemizdeki önemli bir eksiği kapatmıştır.
Alim Şerif Onaran, 1924 yılında, Manisa’ya bağlı olan Kula ilçesinde dünyaya geldi. Orta öğrenimini İzmir’de tamamlayan Onaran, üniversite eğitimi için Ankara’yı tercih etti ve de Ankara Siyasal Bilgiler Okulu (Mülkiye)’ye kayıt oldu.
Mülkiye’den 1946 yılında mezun olan Onaran, 1946–1953 yılları arasında kaymakam olarak, 1953–1963 yılları arasında ise İstanbul ve Ankara şehirlerinin polis teşkilatına bağlı olarak çalıştı. Emniyet teşkilatında çalıştığı pek çok görev arasında sansür kurulu da bulunmaktaydı. Emniyet Teşkilatı’ndaki görevinden ayrılmasının ardından İçişleri Bakanlığı’na geçen Onaran, bu kurum bünyesinde Tektik Kurulu’nda çalıştı.
Ortaokul yıllarında müziğe çok meraklı olan Onaran, İzmir Erkek Lisesi’nde okuduğu dönemde müzik öğretmeninin de yönelendirmesiyle bu alanla ilgili çalışmalara başladı. Dinlediği yabancı dildeki şarkıları anlamak için kendisini dil öğrenimine adayan Onaran, Almanca, İngilizce, Fransızca ve İtalyanca dillerini öğrendi.
Çalışma hayatında aktif olarak bulunduğu yıllarda da akademik çevreden kopmayan Onaran, 1965 yılında Sinematografik Hürriyet adlı teziyle hukuk alanında doktora aldı. Doçentliğini Muhsin Ertuğrul Sineması adlı teziyle sinema tarihi alanında, 1973 yılında veren Onaran, 1978 yılında tamamladığı Lütfi Ömer Akad’ın Sineması adlı eseriyle de profesör ünvanını almaya hak kazandı. Onaran’ın bu tezleri daha sonra kitaplaştırıldı.
1974 yılında üniversitede çalışmaya başlayarak Sinema Sanatı ve Tarihi, Sinema Eleştirisi, Sanat ve Sansür, Kamuoyu ve Kitle Kültürü gibi çeşitli derslerin eğitimcisi görevini üstlenen Onaran, Marmara, Mimar Sinan ve Ankara Üniversitesi’nin de içinde bulunduğu pek çok üniversitede bu alanlarda ders verdi. 1988 yılında emekli olmasına karşın üniversitelerde akademik çalışmalarını hayatının sonuna kadar sürdürdü.
Türk Sineması ile ilgili yaptığı çalışmaları (başta Lütfi Ömer Akad ve Muhsin Ertuğrul sineması ve sinema tarihi çalışmaları olmak üzere) kitaplaştıran Onaran, ayrıca 1970 yılında İstanbul Radyosu’nda Türk Sineması Konuşuyor adlı kültür programını sundu. Bu çalışmaları ona Türkiye’nin ilk sinema profesörü ünvanını kazandırdı.
11 Ağustos 2000 tarihinde, İstanbul’da hayata gözlerini yuman Onaran, hayatının son günlerine kadar Marmara Üniversitesi’nde Sinema-T.V. bölümünde ders vermeyi sürdürdü. Ölümünden kısa bir süre önce ise 5.000 kitaplık kütüphanesini 9 Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’ne bağışladı.
Eserleri
Sinematografik Hürriyet , 1968, İçişleri Bakanlığı Tetkik Kurulu Yayınları.
Muhsin Ertuğrul’un sineması, 1981, Kültür Bakanlığı yayınları.
Lütfi Ömer Akad’ın Sineması, 1977, E.Ü. Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları.
Lütfi Ö. Akad, Afa Yayınları, 1990.
Sesli Sinema Tarihi, 1977
Kamuoyu Elkitabı
Sinemaya Giriş, 1986, Filiz Kitabevi İst.
Sessiz Sinema Tarihi, 1994, Kitle Yayınları, Ank.
Türk Sineması (2 cilt), 1994, Kitle Yayınları, Ank
20. Yüzyılın Son Beş Yılında Türk Sineması, 2005.
