Cemal Kutay kimdir, Cemal Kutay, 1909 yılında Konya‘da doğmuştur. Annesi Süreyya Hanım, babası Tahir Muhlis Kutay’dır. Cemal Kutay’ın babası olan Tahir (Kutay) Bey, birçok yerde görev yaptıktan sonra Konya’da, bugünkü Yargıtay’la askeri mahkeme arası bir kurum olan İstinaf Ceza Mahkemeleri Reisliği görevinde bulunmuş ve Millî Mücadele’nin hemen başında da merkezi Sivas’ta olan Yargıtay (Mahkeme-i Temyiz) başkanlığı yapmıştı. Cemal Kutay’ın annesi Süreyya Hanım, bugün Batı Trakya’da kalan Dimetokalı Miralay Mustafa Nuri Bey’in kızıdır. Cemal Kutay, ailenin yedi çocuğundan beşincisidir. Cemal Kutay, henüz on yaşlarında iken Mevlevi dergahı şeyhi Velet Çelebi’nin öğrencisi olarak icazet (yeterlilik) aldı. On üç yaşında iken babasını kaybetti. On beş yaşına geldiğinde, eve destek olmak için tatillerinde Konya’da çıkmakta olan Babalık gazetesinde düzeltmenlik yaptı.
1927 yılında Kadıköy Lisesi’nden mezun olmuştur. Yüksek öğrenim görme imkânına sahip olamadı.
Cemal Kutay, Anadolu Ajansı’nda 1924-1928 yılları arasında muhabirlik yaptı. 1928 yılında iş aramak için Ankara‘ya giderek, hükümetin yayın organı Hakimiyet-i Milliye gazetesinde (1934’te Ulus adını aldı) muhabir olarak çalışmaya başladı. Bu dönemde gazetenin yazarı Falih Rıfkı Atay ile birlikte Ahmet Emin Yalman, Hüseyin Cahit Yalçın, Ankara Müftüsü Şerafettin Yaltkaya, Esat Sezai Sümbüllük’in damadı Ömer Rıza Doğrul, Ahmet Hamdi Akseki ile tanışarak onlardan destek gördü. Hakimiyet-i Milliye gazetesinde 1939 yılına kadar çalıştı. İşten çıkarılınca Konya’da Yeni Anadolu isimli, Anadolu’da ilk defa sekiz sayfa, renkli başlıklı bir gazete çıkardı.
Cemal Kutay, daha sonra İstanbul’a giderek Celal Bayar‘ın büyük oğlu Refii Bayar‘la Güneş matbaasını kurarak Halk isimli bir gazete çıkardı. İki yıl sonra, başarılı olmayan bu gazeteyi kapatıp Millet ve Hakka Doğru dergilerini (1944-51) yayımladı.
Ailesi Cemal Kutay’ı, 1944’te, Yugoslavya göçmenlerinden Niğde’ye yerleşmiş olan Kamil-Nezahat çiftinin kızları Melahat (Günan) Hanım’la evlendirdi. Bu evlilikten Zeynep Sırma, Ayşe Mine, Ömer Faruk, Gazale Nilgün ve İnci Kübra adlarında beş çocuğu dünyaya geldi.
1952 yılında dostları Ebüzziya Tevfik‘in oğlu Velid Ebüzziya, Hüseyin Cahit Yalçın ve Ahmet Emin Yalman‘ın karşı çıkmalarına rağmen, bin sekiz yüz abone bulmak için seksen bin adrese bir açık mektup yazıp ilk büyük projesine başladı. Tamamlandığında on iki bin sayfa ve yirmi cilt olan kronolojik değerler içerisinde fasikül fasikül yayımlanan Türkiye İstiklal ve Hürriyet Mücadeleleri Tarihi adlı kitabı 1957 yılına kadar yayımladı.
Sonraki yıllarda Konya’daki Babalık’ta başlayan ve Hakimiyet-i Milliye ile devam eden basın hayatını Tan, Tanin, Son Telgraf gazetelerinde devam ettirdi.
Son Posta’da “İttihat ve Terakki nasıl çıktı, nasıl kuruldu, nasıl ayrıldı” başlığıyla sekiz yüz yedi gün yayımladığı tefrika ile de bu alanda bir rekorun sahibi oldu. Hür Anadolu ve Sedat Simavi‘nin sahibi olduğu Yedigün de onun kalem oynattığı diğer basın kuruluşları oldu.
Hakimiyet-i Milliye’de istihbarat şefliği ve fıkra yazarlığı yapan Cemal Kutay, Konya’da Yeni Anadolu gazetesini ve Zaman dergisini, İstanbul’da Halk gazetesini, Millet dergisini çıkardı. Cemal Kutay, pek çok gazete ve dergide özellikle tan son Tercüman’da yaptığı çalışmalarla noktaladı.
Fransızca, Arapça, Farsça bilen Cemal Kutay, 2001 yılı sonuna kadar 183 kitap yazarak önemli bir rekora imza attı. 12208 sayfa ve yirmi ciltten oluşturulan; Mutlakiyet – Meşrutiyet – Cumhuriyet devirlerini ele alan Türkiye İstiklâl ve Hürriyet Mücadeleleri Tarihi kitabı, bu konuda hazırlanmış en kapsamlı eserdir.
Cemal Kutay, 5 Şubat 2006 tarihinde İstanbul’da 97 yaşında ölmüştür. Karacaahmet Mezarlığı’nda toprağa verildi.
Kitapları :
2016 – Osmanlı Trablusgarb’inde (Libya) İtalya İşgaline Direnen Üç Türk’ün Anıları, Mustafa Kemal Paşa– Enver Paşa– Eşref Paşa 1911-1912
2016 – Ne Buldu? Ne Bıraktı?
2014 – Soru ve Cevaplarla Türk Kimdir ? Osmanlı Kimdir?
2014 – Mustafa Kemal ve Amerika
2013 – Malta Esirleri: Osmanlı Sürgünlerinin Öyküsü 1918-1921
2013 – Osmanlı’da Mizah 1868-.. Kişiler, Olaylar, Belgeler, Çizgiler, Dergiler)
2013 – Osmanlı’da İngiliz Casus Arminius Vambery‘nin (Reşid Efendi) Günlükleri (1862-….)
2013 – Cumhuriyetin Manevi Mimarları
2012 – Son Cuma, Yıldız Sarayı’nda Sönen Kandil: Sultan Abdülhamid Han
2012 – 47 Gün, Sultan Abdülaziz‘in Avrupa Günlüğü
2006 – Daniş Karabelen / Beş Kıt’ada Bir Türk Paşa’sı
2006 – Yazılmamış Tarihimiz – Seçmeler
2005 – Atatürk‘ün Son Günleri
2004 – İrtica Kapıda! (Milletime Açık Mektup)
2004 – Çerkes Ethem Tamamlanmış Dosya
2004 – Tarih Aydınlığı Seçmeler 2
2004 – Atatürk “Bugün” Olsaydı
2004 – Mustafa Kemal’in Önlenen Demokrasi Girişimi / Serbest Cumhuriyet Fırkası
2004 – Tarihte Türkler, Araplar Hilafet Meselesi
2004 – Tarih Aydınlığı/Atatürk Enverpaşa Hadisesi
2004 – Tarih Aydınlığı/Lozan’da İsmet Paşayı Kimler Öldürücekti?
2000 – 21. Yüzyılda Din Faşizmi Hümanizma Yoksulluğu Evrensel İnsan Hasreti ve Atatürk / Atatürkçülük
2000 – Nelere Gülerlerdi
2000 – Dünya! Türk’e Borcunu Öde!
2000 – Laik Cumhuriyet Karşısında Derviş Vahdetiler Cephesi31 Mart’ın 90. Yılında
1998 – Türkçe ibadet (Cemal Kutay ve Hulki Cevizoğlu)
1998 – Kurtuluşun “kuvvacı” din adamları: Cumhuriyetin 75. yılında onlara saygı
1998 – Tarih Önünde İslam Peygamberi
1994 – Atatürk Olmasaydı
1983 – Mithat Paşa‘nın Gurbet Hatıraları (3 cilt)
1982 – Celal Bayar‘ın Yazmadığı ve Yazmayacağı Üç Devirden Hakikatler
1981 – Ege’nin Kurtuluşu
1979 – Türk Milli Mücadelesinde Amerika
1974-1975 – Bilinmeyen Tarihimiz (4 cilt)
1966-1968 – Tarih Sohbetleri (9 cilt)
1977 – Müslüman Kardeşler Hareketi
1975 – Örtülü Tarihimiz (2 cilt)
1975 – Sisli Tarihimiz (2 cilt)
1970 – İki Rıfat Paşa’nın Ahlak Dünyası
1970 – Sahte Derviş
1965 – Lawrens’e Karşı Kuşçubaşı
1957-1962 – Türkiye İstiklal ve Hürriyet Mücadeleleri Tarihi (20 cilt)
1956 – İsmet Paşa Çerkes Ethem Çekişmesi
1955 – Enver Paşa Lenin’e Karşı
1952-1957 – Türkiye İstiklal ve Hürriyet Mücadeleleri Tarihi
1935 – Selçuklu’dan Osmanlı’ya.
