Chevreul kimdir, Kimyager
Günümüzde kullandığımız sabunun ilk halini 1811 yılında icat eden kimyagerdir.
Chevreul, 31 Ağustos 1786 tarihinde Fransa, Angers’de doğmuştur. Doktor olan babasının adı da aynı idi. Tam adı Michel Eugene Chevreul ‘dur. 1799 yılında başlamak üzere Angers’ta dört yıl yunanca, italyanca, botanik, mineral bilim, matematik, fizik ve kimya eğitimi aldı. Öğrenim hayatı Angers’de geçtikten sonra Paris‘e gitti. 1804 – 1811 yılları arasında Kimyager Louis Nicolas Vauquelin‘in yanında çalıştı. Organik boyalardan yağların bileşiklerini ayırdı.
1824 yılında kimya öğretmenliği yapmaya başladı ve 1826 yılında ulusal dokuma fabrikası Gobelin’ler imısmı müdürü oldu.
1823 yılında yayınlanan Hayvani Menşeli Yağlı Maddeler Üzerine Kimyasal Araştırmalar (Recherches Chimiques sur les Corps Gras d’Origine Animale) adlı eseri ile üne kavuştu. 1826 yılında Bilimler akademisine kabul edildi ve 1830’da Vauquelin’in emekli olması ile yerine geçti. Chevreul, Yağ asitlerini ve birçok kimyasal türü (oleik, butirik,kaproik ve kaprik asit, stearik asit, kolestrol ve gliserin) ayrıştıran ilk kişidir. Bu keşifler mum sektörüne çok büyük katkılar sağladı. Kimya boyaları ve fizik alanında renk ve renk efektleri alanında çok önemli buluşlar yaptı. Mumu, sabunu ve birçok boya maddesini icat etti. Buluşlarıyla ressamlara yepyeni ufuklar açtı. Ekonomik, kokusuz, modern mumları yapmıştır. Yaptığı mumlar özellikle de yanınca pis kokan ve tüten balmumlarının yerini aldı.
Yağ asitleri üzerine çalışmalarıyla sanat ve bilim alanlarında çığır açmıştır. Margarin‘i keşfetti, hayvansal yağlar ve tuzdan yapılan sabun‘un ilk şeklini tasarlamıştır.
Sabun yüzyıllardır her gün kullanılan kişisel temizlik maddesidir. Kimin bulduğu tam olarak bilinmese de sabunun tarihi insanlık tarihi kadar eskidir. Pompei‘deki lav örtüsü altında kalan toprakta sabun kalıpları bulunmuştur. Modern sabun imali, 19. yüzyılda Fransız kimyageri, Eugène Chevreul’ün sabunun bir yağ asidi tuzu olduğunu göstermesinden sonra gelişmiştir.
1821 yılından 1840 yılına kadar Chevreul ; Ecole Polytechnique’te kimya seminerleri verdi. 1864-1879 yılları arasında Doğa Tarihi Müzesi’nin müdürlüğünü yaptı. 1826’da üyesi olduğu Akademi’nin 1839 ve 1871’de iki kez başkanlığını yaptı. Akademi’ye en son bilimsel çalışmasını da 1888’de, 102 yaşındayken sundu.
Chevreul, 1818 yılında Sophie Davallet ile evlendi. Oğlu Henri 1819’da doğdu.
Chevreul, 9 Nisan 1889 yılında Fransa, Paris’de 103 yaşında ölmüştür. Bütün hayatını çalışmaya veren Chevreul, kendinden bahsederken «öğrencilerin en yaşlısı» derdi.
Antik Çağda Sabun:
Sabunun kullanımı ile ilişkili elde bulunan en eski kayıtlar M.Ö. 2800 yılına ve Babil Medeniyetine ait kil tabletlerdir. Babillilerin sabun kullandığına dair belgelere rastlanmıştır. Sabun niteliği taşıyan maddelerle ilgili ilk yazılı belge olan bu kil tabletlerde, potasyum ve yağla karıştırılarak elde edilen bir maddeden söz ediliyor.
M.Ö. 1500 lü yıllara ait Ebers Papirüsünde ise Mısırda sabunun yıkamada kullandığını gösteriyor. Bu belgede bahsedilen sabunun bir tuğla büyüklüğünde ve hamur kıvamında olduğu bilinmektedir.
Yine M.Ö. 600 lü yıllarda Fenikelilerin sabun yaptığı bilinmektedir. Bu tarihlerde sabun Fenikeliler ile Galyalılar arasında önemli bir ticaret malı olmuştur. Bu ticaret Roma döneminde sabunun bir numaralı temizlik aracı olmasını sağlamıştır.
Eski zamanlardan kalma bir Roma masalına göre, sabunu ilk defa kadınlar keşfetmiş. Hayvanların kurban edildiği Sapo Dağı’nın kıyısında bulunan Tiber Nehri’nde çamaşırlarını yıkayan kadınlar, çamaşırlarını eskiye oranla daha az çaba sarf ederek temizledikleri fark ettiler. Çünkü, hayvanların kurban edildiği Sapo Dağı’ndan Tiber Nehri’ne, yağmurla birlikte hayvan yağları ve odun külleri karışıyordu.
Bu karışım ise, bayanların çamaşır günü için hoş bir hediye oluyordu. İngiltere’nin eski halklarından Keltler de, hayvansal yağları ve bitki küllerinden ürettikleri sabuna “Saipo” adını verdi, bu sözcük daha sonra “Soap” olarak değişti.
