Donatello kimdir

Donatello kimdir, Floransalı Rönesans öncüsü heykeltıraş.

Donatello, 1386 yılında İtalya, Floransa‘da doğmuştur. Kısaca Donatello diye anılırsa da tam adı Donato di Niccolò di Betto Bardi’dir. Floransalı bir dokuma işçisinin oğludur.

1404-1407 yılları arasında Lorenzo Ghiberti‘nin atölyesine devam etti.

İtalyan Rönesansı’nın başlangıcını belirleyen verimli dönemin en büyük heykeltıraşı sayılır.

Mermerden ve tunçtan heykellerinin yanı sıra ahşap oyma ve pişmiş toprak çalışmaları da bulunan sanatçı aynı zamanda kuyumculuk ressamlık ve mimarlık yaptı. Aynı ustalıkla mermeri de, bronzu da, tahtayı da işlemeyi başardı.

İtalya’daki kiliselerde 50bezemeler bugün de eşsiz güzelliktedir. Donatello Michelangelo Buonarroti ve Raffaello Santi gibi büyük sanatçılar üzerinde de etkili oldu.

Başarı ve övgüler Donatello’yu hiç değiştirmemiş, çevresinde sade ve alçakgönüllü bir insan olarak tanınmıştı. Öğrencileri de, ailesi de, dostları da onun tükenmek bilmez cömertliğinden yararlandılar, çünkü para konusu onu hiç ilgilendirmezdi; onun ilgi duyduğu tek şey sanatıydı.

Yapıtlarıyla Floransalı ressamlar için esin kaynağı oldu. 1403 yılında bir süre Ghiberti’nin atölyesinde çalıştıktan sonra, 1406 yılında Floransa Katedrali’nin süslemesini üstlendi. 1408 yılında yaptığı mermerden “Davut” heykeli ve ardından gerçekleştirdiği peygamber dizisi en önemli yapıtları arasına girdi. 1416-1420 yılları arasında tamamladığı “Aziz Georgius” heykelinde (Bargello) geleneksel giyimli heykel anlayışından uzaklaştı.

Donatello, Floransa’da bir Kilise olan Orsanmichele için bir koruyucu azizler dizisi hazırladı; Floransalı loncalar hesabına gerçekleştirilen bu dizideki heykeller dıştaki nişlere yerleştirildi. Aziz Markos (1411’e doğru-1415) ve Aziz Giorgio (1415’e doğru-1417) heykelleri tam anlamıyla bağımsız heykele doğru atılmış kesin bir adım sayılabilir. İkinci heykelin oturtmalığı üstüne Donatello ilk alçak kabartması olan Aziz Georgius’un Ejderhayı Öldürmesi’ni yaptı.

Donatello tunç kullanmaya başladığı Toulouselu Aziz Luigi (1422’ye doğru-1425) adlı eseriyle birlikte, o sıralarda gotik mimariye özgü olan niş sorununa kesin bir çözüm getirdi: bundan böyle nişler Korinthos üslubundaki iki iki küçük İyon sütunu arasına sıkışmış küçük bir apside açılacaktı.

1443-1453 yıllarında Padova’ya gitti. Burada antik çağa Floransalılardan daha çok ilgi duyan bir çevrede bulunması, Donatello’nun daha büyük heykel çalışmalarına yönelmesinde etkili oldu. Marcus Aurelius’un atlı heykelinden esinlendiği milis kumandanı “Gattamelata” adlı bronzdan anıtsal yapıtını 1453’te tamamladı. Sant Antonio Bazilikası’ndaki kabartma ve heykeller, “Oturan Bakire” Padova’da gerçekleştirdiği öteki önemli yapıtlarıdır. Daha sonra döndüğü Floransa’da “Çarmıha Gerilme”, “Maria Magdelana” ve Bernardo ile Bertaldo’nun tamamladığı kabartmalarıyla dikkati çekti.

1446’ya doğru-1460 yılında tamamladığı ve önceleri Lorenzo de Medici‘nin sarayında bulunan şimdilerde ise Bargello Müzesi’nde yer alan Davud heykeli, Kutsal Kitap’ta adı geçen genç kahramanın düşmanı Calut’u yenmesinden sonraki halini canlandırır. Doğal boyutlardaki bu çıplak heykel, Antikçağ’dan beri ilk olarak yapılmış bir tam kabartmadır ve heykelcilik tarihinin önemli anıtlarından birini oluşturur.

Donatello, 13 Aralık 1466 tarihinde İtalya, Floransa’da 80 yaşında ölmüştür.

Başlıca Heykelleri :
1411-1415 Aziz Yuhanna, mermer.
1415’e doğru-1417 Aziz Georgius’un Ejderhayı Öldürmesi, mermer.
1425-1427 Herodes’in Şöleni, yaldızlı tunç.
1427’ye doğru-1436 Habakuk (Zuccone), mermer.
1435’e doğru Meryem’e müjde, kireçtaşı.
1438 Aziz Yuhanna, ahşap.
1445’e doğru-1453′ Condottiereyi at üzerinde gösteren Gattamelata, tunç.
1446’ya doğru-1460 Davud, tunç. (Yudit ve Holofernos), tunç.
1454’e doğru Azize Maria-Magdalena, ahşap.