George Orwell kimdir, Bin Dokuz Yüz Seksen Dört adlı romanı ve bu romanda yarattığı Big Brother kavramı ile tanınır.
George Orwell, 25 Haziran 1903 tarihinde Motihari, Hindistan‘da doğmuştur. Asıl adı Eric Arthur Blair’dir. İngiliz asıllıdır. Babası Hindistan‘da görevli bir İngiliz, annesi Fransız asıllıdır. Daha bir yaşında iken annesi İda onu ablası Jacintha ile beraber İngiltere‘ye götürdü. Aristokrat bir ortamda büyüdü. 1911 yılında disiplinli bir Katolik okulu olan St Cyprian’s’ta öğrenim görmeye başladı. Ardından İngiltere’nin en eski ve elit özel okullarından biri olan Eton Koleji‘nde burslu olarak okuyup mezun olduktan sonra üniversiteye gitmek yerine aile geleneğini sürdürdü, 1922 yılında o sırada bir İngiliz sömürgesi olan Burma‘ya (Birmanya = yeni adı Myanmar) gitti. Burada kısa süreliğine buranın İmparatorluk polis teşkilatında 1927 yılına kadar görev yaptı. Bu memuriyet döneminde şahit olduğu acımasız uygulamalar, emperyalizme karşı geliştirdiği derin öfkeye katkıda bulunmuştur. Orwell’in hayatı, sonradan yazılarını etkileyecek olan deneyimlerle doludur.
Eton Koleji’nde okuduğu yıllarda öğretmenliğini yapan Yazar Aldous Huxley ile tanışmıştır. Burma‘dan İngiltere‘ye geri döndüğünde Artık hayalinin peşinde koşacak ve bir yazar olacaktır. Hayranı olduğu Jack London‘ın izinden gider ve 1927 yılını Londra‘nın en sefil mahallerinde geçirir. Ardından iki yıllığına Paris‘e giderek sefaletin ne demek olduğunu biraz da Fransız usulü yaşar. Parası çalınır, aç kalır, bulaşık yıkar, bir tas çorba için kilise kapılarında kuyruğa girer. Dayanacak mecali kalmayınca evine dönüp ailesine sığınacak, Burma’da gördüğü vahşeti, Londra ve Paris‘teki fukaralığı yazmaya başlayacaktır.
1936 yılı sonunda İspanya İç Savaşı döneminde Adolf Hitler ile Benito Mussolini‘nin de desteğini alan Francisco Franco‘ya karşı savaşacak gönüllülere katılmak için İspanya‘ya gitti. Ama gazete muhabiri olarak izlemeye başladığı İspanya İç Savaşı‘nda Cumhuriyetçi milislere katıldı. Teğmen rütbesine kadar yükseldi ve bir çatışmada ağır yaralandı. Savaşa dair anılarını daha sonra Katalonya’ya Selam adlı eserinde aktardı.
George Orwell, bu savaşta cepheye gider, bir keskin nişancının attığı mermiyle gırtlağından vurulur. Ölümden kılpayı kurtularak cephe gerisine gönderilir.
İspanya deneyiminden sonra tutucu bir görüş benimsedi. BBC‘nin Hindistan yayınları bölümünün başına getirildi. 1943’te Tribune gazetesinde edebiyat sayfasını yönetmeye başladı.
George Orwell‘ın en önemli iki eseri 1945 yılında yazdığı Hayvan Çiftliği ve 1949 yılında yazdığı “Bin Dokuz Yüz Seksen Dört” genel anlamda totaliter rejimlerin olduğu kadar, bu rejimleri yaratan insani hırsların da yergisi niteliğindedir. Derin gözlem yeteneğini sade bir üslupla birleştiren George Orwell; roman, deneme ve fabl gibi çeşitli türlerde eserler vermiştir. George Orwell, ardında on adet kitap ve sayısız makale bıraktı.
1944‘te en önemli eseri olan ve Rus devrimiyle Josef Stalin‘in devrime ihanetini konu alan “siyasal fabl”ı “Hayvanlar Çiftliği“ni yazdı. Eserde, bir çiftlikte yaşayan bir grup hayvan, kendilerini sömüren insanları yönetimden devirip eşitlikçi bir toplum kurar. Ama zamanla aralarındaki zeki ve iktidar düşkünü domuzlar, devrimi yolundan saptırıp insanlardan daha baskıcı ve acımasız diktatörlere dönüşür. Önce bastıracak yayıncı bulamadığı bu kitap, 1945’te yayınlandığında Orwell’e büyük ün ve para kazandırdı.
1945 yılında yayınladığı Hayvan Çiftliği’nden sonra geniş çaplı bir üne kavuşsa ve maddi sıkıntıları sona erse de yoksulluk günlerinde tutulduğu tüberküloz (verem) hastalığı, hayatının son döneminin büyük bölümünü hastanelerde geçirmesine yol açtı ve 1950 yılında Londra‘da öldü.
Denemelerinden oluşan Kitaplar ve Sigaralar (2012), Neden Yazıyorum (2013), Balinanın Karnında (2015) ve Faşizm Kehanetleri (2016) adlı derlemeleri Pandora adlı yayınevi tarafından yayımlanmıştır.
Evlilikleri :
1.eşi: 1936 yılında Eileen O’Shaughnessy ile evlendi. 1945 yılında eşi başarısız bir ameliyat sonrasında öldü.
2.eşi: 1949 yılında Sonia Browell ile evlendi.
George Orwell, 21 Ocak 1950 tarihinde Londra, İngiltere‘de 47 yaşında tüberküloz nedeni ile ölmüştür.
Hayvan Çiftliği, onun çağdaş klasikler arasına girmiş bir diğer çok ünlü eseridir. 1940’lardaki “reel sosyalizm”in eleştirisi olan bu roman, dünya edebiyatında yergi türünün başyapıtlarından biri olarak kabul edilir.
1984 yılında “Bin Dokuz Yüz Seksen Dört” adı kitabı Michael Radford tarafından sinemaya uyarlanarak başrollarinde John Hurt, Richard Burton ve Suzanna Hamilton‘un oynadığı bir film haline getirilmiştir.
1984 yılında keşfedilen asteroide Orwell’in ismi “11020 Orwell” ismi verildi.
Kitapları :
1933 – Paris ve Londra’da Beş Parasız
1934 – Burma Günleri
1935 – Papazın Kızı
1936 – Zambak Solmasın
1937 – Wigan İskelesi Yolu
1938 – Katalonya’ya Selam
1939 – Daralma
1940 – Keep the Aspidistra Flying (Zambak Solmasın)
1940 – Balinanın Karnında (Inside The Whale)
1945 – Hayvan Çiftliği (Bir peri masalı)
1946 – Neden Yazıyorum
1949 – Bin Dokuz Yüz Seksen Dört
Kitaplar ve Sigaralar
Faşizm Kehanetleri
Boğulmamak İçin
Dali’den Karakurbağasına Bazı Düşünceler
Eric Arthur Blair romanlarını “George Orwell” takma adıyla yayınladı. Eserlerini yazarken kendi kurallarından ödün vermedi, yazma zanaatına ilgi duyan hayranları için de bir tavsiye liste hazırladı:
Daha önce kullanılmış metaforları tekrarlamayın.
Kısası varsa uzun kelimelerden daima kaçının.
Gereksiz kelimeleri cümlenizden hemen çıkarın.
Aktif dururken pasif anlatıma ne gerek var?
Yabancı kelimeler, bilimsel semboller yerine basit olanı seçin.
İllaki kurallarınız olacaksa kendi kurallarını kendiniz koyun, başkalarını taklit etmeyin.
