Osmanlı padişahlarının yirmi beşincisi, İslam halifelerinin doksanıncısı olan III. Osman, 2 yıl 11 ay Osmanlı tahtında kalmıştır. Döneminde barış hakim olmuş, İstanbul ve Anadolu sert kış, yangın ve veba salgını gibi afetlerle uğraşmıştır.
III. Osman, 2 Ocak 1699‘da İstanbul‘da doğdu. Babası II. Mustafa, annesi ise Şehsuvar Sultan‘dı. Şehzadeliğini İstanbul’da geçiren III. Osman, zamanını din, edebiyat ve tıp kit13 Aralık 1754‘te ağabeyi I. Mahmut‘un vefatı üzerine tahta geçti.
III. Osman cülusundan sonra geleneklere göre mukataa, tımar ve zeamet sahipleri berat vererek vergi öderlerdi. Hazinenin dolu olması nedeniyle bu vergilerden muaf tutularak cülus bahşişi dağıttı.
III. Osman’nın tahta geçtiği dönem Osmanlı Devleti‘nin barış içinde olduğu bir dönemdi. Sınır vilayetlerde bazı ayaklanmalar olduysa da bastırıldı. Mısır‘da Memluklular’ın ayaklanmasında ihmali olan Vezir-i Azam Bahir Mustafa Paşa‘yı azl ederek yerine I. Mahmut döneminde sadrazamlık yapmış olan Hekimoğlu Ali Paşa‘yı getirdi. Ancak istenilen başarıyı gösteremeyince Hekimoğlu Ali Paşa da azl edilerek yerine başdefterdar Naili Abdullah Paşa getirildi.
III. Osman’nın tahta çıktığı yıl İstanbul en şiddetli kışlarından birini yaşıyordu. Sütlüce’den Defterdar iskelesi’ne kadar Haliç donmuş ve buz üstünde yürünebilmişti. Aynı yıl bir başka önemli olay da İstanbul yangınları idi. 36 saat süren yangında İstanbul’un üçte ikisi yandı.
Sadrazam Silahtar Ali Paşa‘nın rüşvet aldığının ortaya çıkması ile 25 Ekim 1755‘te paşayı azlederek yerine Yirmisekiz Said Mehmet Efendi‘yi getirdi. Bu dönemde bunun dışında birçok devlet adamı değiştirildi. En son olarak Mehmet Ragıp Paşa sadrazamlığa getirildi. Uzun yıllar boyunca sarayda kapalı bir yaşam sürmenin etkisiyla sinirli , karamsar ve sert bir mizaca sahip III. Osman, dengeli bir insan olmadığı için sadrazam ve Vezir-i Azam’larla anlaşamamış, devlet yönetimine zararlı olmuştur.
III. Osman ağabeyinin aksine müziğıyafet gezmek en büyük zevkiydi. Dönemin en önemli olaylarından biri gayrimüslimlere karşı artan hoşgörüsüzlüktü. Hıristiyanlar ve Museviler sokakta ayırıcı kıyafetler giymeye zorlanmıştı. Kadınların sokakda serbestçe ve süslü gezmelerini yasaklamıştı. Kadınlara karşı duyduğu rahatsızlık yüzünden sarayda demir ayakkabılarla dolaştığı ve sesi duyan kadınların yoluna çıkmadığı rivayet edilir.
İstanbul’da mimari çalışmalara devam edilmiş, I. Mahmut döneminde yapılmaya başlanan Nuruosmaniye Camii tamamlanmıştır. Bunun dışında Üsküdar’da İhsaniye Camii ve İhsaniye Mescidi’ni yaptırdı. Caminin yanına medrese, kütüphane, imaret, sebil ve çeşme de yaptırıp tamiratı ve masraflarının karşılanması için vakıflar tesis ettirdi. Midilli Adası Siğrî Limanı’nda, Malta korsanlarına karşı bir kale inşa edilerek tahkim edildi. Babıâlî’nin inşası tamamlandı. Ahırkapı Feneri de III. Osman devrinde yapıldı.
III. Osman, 29 Ekim 1757 tarihinde İstanbul’da vefat etti. Yeni Camii yanındaki kardeşi I. Mahmut’un türbesine defnedildi. Ölümünden sonra yerine III. Mustafa geçti.
