Jean Anouilh kimdir, Fransız tiyatro oyun yazarı.
Jean Anouilh, 23 Haziran 1910 tarihinde Fransa, Bordeaux yakınlarındaki küçük bir köy olan Cérisole’de doğmuştur. Babası bir terzi, annesi ise aile bütçesine katkıda bulunmak için yazları orkestralarda çalan bir keman sanatçısıydı. İlkokulu école primaire supérieure’de, ortaokulu ise Collège Chaptal’da okudu. Fransız yönetmen Jean-Louis Barrault da o günlerde aynı okulda öğrenciydi. Yönetmen kendisinden iki yaş küçük olan yazarın son derece dikkat çekici bir öğrenci olduğunu söylemişti. Anouilh, liseden sonra Paris Üniversitesi’ne hukuk okumak üzere yazıldı. 18 ay sonra reklam sektöründe bulduğu bir iş sebebiyle okulu bıraktı.
Jean Anouilh, 1929 yılında L’Hermine isimli ilk oyununu yazdırgilendi fakat başarısız oldu. Bir süre aktör ve tiyatro yönetmeni Louis Jouvet‘nin yardımcılığını yaptı fakat kısa bir süre sonra yönetmenle geçinemeyeceğini anladı ve bu gruptan ayrıldı. 1932’den sonra serbest yazar olarak Paris‘te yaşamaya başladı.
II. Dünya savaşı sırasında nazilerin Fransa‘yı işgali sırasında, Anouilh açık bir şekilde iki tarafın da yanında yer almadı. O günlerde yayınladığı Antigone en ünlü oyunu kabul edilir. Oyun kinayeli bir şekilde Naziler ile yapılan işbirliğini eleştiriyordu. Anouilh, çoğunlukla politikayla ilgilenmemiş olmasına rağmen 1950’lerde Charles de Gaulle‘e muhalif olmasıyla tanınır.
1959 yılında yazdığı Becket ou l’honneur de Dieu isimli oyunu 1964 yılında sinemaya uyarlandı. Filmin başrollerinde Peter O’Toole ve Richard Burton oynadı. Oyunu filme uyarlayan Edward Anhalt ise bu çalışmasıyla Oscar ödülü kazandı.
Büyük ölçüde Jean Giraudoux ve Luigi Pirandello‘dan etkilenen Anouilh, yapıtlarında toplumsal sınıflar arasında sevginin bile aşamadığı uçurum; insanlar arasında gerçek bir birleşmenin sağlanabileceğine olan kuşku; toplumun çürümüşlüğü yüzünden sevginin değersizleşmesi; toplumsal ve özel yaşamın düzmeceliği; insanın ölümlü oluşu ve yaşlanması yüzünden çekilen acı; yaşamın çirkefliği içersinde temiz kalmanın ve ülküleri gerçekleştirmenin olanaksızlığı, bu nedenle ölümün sonrasızlığına duyulan özlem gibi temaları işlemiştir.
Jean Anouilh, oyunlarını “siyah” (trajediler ve gerçekςi oyunlar), “pembe” (fantazilerin baskın olduğu), “parlak” (pembe ve siyahın asil bir şekilde birleştirildiği), “uyumsuz” (acı bir ironi olan “siyah” oyunlar), “kostümlü” (tarihi karakterlerin olduğu), “barok” ve “başarısızlıklarım” olarak sınıflandırdı.
Jean Anouilh, 1970 yılında Prix mondial Cino Del Duca ile ödüllendirildi.
Jean Anouilh, 1931 yılında oyuncu Monelle Valentin ile evlendi. 1953‘te ise ikinci eşi Nicole Lançon ile hayatını birleştirdi. Çiftin evliliği yazarın 3 Ekim 1987’deki vefatına kadar sürdü.
Jean Anouilh, 3 Ekim 1987 tarihinde 77 yaşında Lozan, İsviçre‘de ölmüştür.
Jean Anouilh’in yapıtlarından birçoğu Türkçeye de çevrildi ve tiyatrolarımızda oynandı.
Eserlerinden bazıları :
1929 – L’Hermine
1932 – Le Bal des Voleurs (Hırsızların Balosu)
1936 – Le Voyageur sans Bagage (Bagajsız Yolcu)
1938 – La Sauvage (Vahşi kız)
1943 – Antigone
1948 – Ardöle ou la Marguerite (gıcırtılı” oyunlar)
1951 – Co- lombe (Beyaz güvercin)
1952 – la Valse des toreadors (Generalin aşkı)
1953 – L’Alouette” (Tarla Kuşu)
1959 – Becket ou l’honneur de Dieu (Becket ya da Tanrının şerefi)
1970 – Les Poissons Rouges (Kırmızı Balıklar)
1970 – Ne Réreilleu pas Madame (Hanımefendiyi Uyandırmayalım)
1972 – Le Direkteur de L’opéra (Opera Yönetmeni)
1975 – L’Arrestation (Tutuklama)
1976 – Le Scénario (Senaryo)
1977 – Vive Henry IV (Çok yaşa IV. Henry)
1978 – La Culotte (Pantolon)
1953 – Randevu
1965 – Papatya Falı
1962 – Mağara
1957 – Suların Altındaki Yol
