Mahir Canova kimdir, Ankara Devlet Konservatuvarı tiyatro bölümünün yetiştirdiği ilk kuşak tiyatroculardandır.
Mahir Canova, 30 Aralık 1914 tarihinde Kavala, Yunanistan‘da doğmuştur. Annesi Hasbiye Hanım, babası Ahmet Fehmi Canova’dır. İlkokul ve ortaokulu İzmit’de okuduktan sonra Gazi Balıkesir Necatibey Öğretmen Okulunda okuyarak 1935 yılında, öğretmen olarak mezun oldu.
Mahir Canova, 1935 yılında, Eskişehir İnkılap İlkokulunda öğretmen olarak göreve başladı. Ankara Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesinin açıldığı yıllarda Hindoloji ve Alman filolojisi bölümlerine devam etti. 1936-37 yılında Ankara Devlet Konservatuvarı tiyatro bölümü yatılı sınavını kazanarak, 1941 yılında Salih Canar, Muazzez Lutas (Kurtoğlu), Ertuğrul İlgin, Nermin Sarova ve Nüzhet Şenbay‘la birlikte ilk mezunlardan biri olarak meslek hayatına atıldı.
1939 yılında daha öğrenci iken Prof. Carl Ebert‘in yönettiği “Gülünç Kibarlar” oyununda sahneye çıktı.
Ankara Devlet Konservatuvarı tiyatro bölümünden mezun olduktan sonra Prof. Carl Ebert‘in yanında rejisör yardımcılığı ve konservatuvar mimik ve sahne öğretmenliği de yapmaya başladı. Konservatuvar 2. sınıfta öğrenciyken Prof. Carl Ebert’in yardımıyla Almanya ve Fransa’ya görgü, bilgi artırmak için gönderildi.
Mahir Canova, Ankara Devlet Konservatuvarı tiyatro bölümünde bölüm başkanlığı, devlet tiyatroları’nda rejisörlük ve başrejisörlük görevlerinde bulundu. 1950 yılında aynı zamanda Ankara Radyosunun sanat sorumlusu da oldu. 1947 yılında Küçük Tiyatro’nun açılışında Ahmet Kutsi Tecer‘in “Köşebaşı” adlı oyununu, Büyük Tiyatro’nun açılışında ise yine Ahmet Kutsi Tecer‘in “Köroğlu” adlı oyununu yönetti. 1972 yılında Bursa Devlet Tiyatrosunda görevli iken 100. rejisini tamamladı.
1963 yılında Necati Cumalı’nın Nalınlar adlı oyununu Kenterler sahnesinde yönetti.
Mahir Canova, Ankara Devlet Konservatuarı’nın Tiyatro Bölümü Başkanlığını da 1970’lere kadar elinde tuttu ve Devlet Tiyatroları sanatçılarının büyük bir çoğunluğunun öğretmenliğini yaptı. “Hoca”, “rejisörler rejisörü”, “usta rejisör” olarak adlandırılan Canova’nın öğrencileri arasında Yıldız Kenter‘den Bozkurt Kuruç‘a, Yıldırım Önal‘dan Raik Al-maçık‘a, Kerim Afşar‘dan Ergin Orbey‘e, Yücel Erten‘den Tamer Levent‘e kadar dünün ve bugünün usta aktör ve yönetmenlerini sayabiliriz.
Mahir Canova, 1949 yılında Hasanoğlan Köy Enstitüsü’nde, 1959 yılında İzmir Şehir Tiyatrosu’nda, 1956 yılında İzmir Ara Tiyatrosu’nda, İzmir Devlet Tiyatrosu’nda, Kent Oyuncuları’nda, Arena Tiyatrosu’nda çeşitli oyunlar yönetti.
Halkevleri Merkez Yönetim Kurulu’nda görev alarak tiyatro kursları açtı, Isparta belediyesi şehir tiyatrosu’nun kuruluş çalışmalarına katıldı, seçmeleri yaparak kursları planladı ve başlattı.
1978 yılında Güngör Dilmen‘in Midas’ın Kördüğümü adlı oyununu sahnede yönettikten sonra emekliye ayrıldı.
1981 yılında kurulan Danışma Meclisi’ne seçildi ve TBMM‘de tek sanatçı üye olarak görev yaptı.
Yaşamı boyunca birçok ödül alan Canova, 26 Aralık 1985 tarihinde, Muazzez Kurtoğlu ve Nermin Sarova ile birlikte tiyatro ve sanat yaşamlarındaki ellinci yılı doldurarak, onurlarına düzenlenen gecede ödül aldı.
1991 yılında ise kültür bakanlığı tarafından, devlet konservatuarı ilk mezunları 50. şeref yılı ödülü ile onurlandırıldı.
Mahir Canova, Gündüz Sencer ile evlendi. Ceylan Saltuk (d.1951) adında bir kızı ve tiyatro oyuncusu Civan Canova (d.1955) adında oğlu oldu. Eşi Gündüz Sencer daha sonra boşanıp 1963 yılında Kartal Tibet ile evlendi.
Mahir Canova, 16 Şubat 1993 tarihinde İstanbul’da 79 yaşında ölmüştür.
Devlet Tiyatroları, anısını yaşatmak için Ankara’ da bir sahneye Mahir Canova sahnesi adını verdi.
Yönettiği bazı tiyatro oyunları :
1946-47 – Yağmurcu
1946-47 – Yanlışlıklar Komedyası
1947-48 – Köşebaşı
1947-48 – Kadınlar Arasında
1947-48 – Şamdancı
1948-49 – Bizim Şehir
1948-49 – Paydos
1949-50 – Küçük Şehir
1949-50 – Yalancı
1949-50 – Scapen’ in Dolapları
1949-50 – Dünya Gözüyle
1949-50 – Tüccar
1950-51 – Şakacı
1950-51 – Melekler ve Şeytanlar
1952-53 – Tersyüz
1952-53 – Sahne Dışındaki Oyun
1954-55 – Bir Ümit İçin
1954-55 – Tanrıdağı Ziyafeti
1955-56 – Harput’da Bir Amerikalı
1955-56 – Son Durak
1956-57 – Kraliçe
1956-57 – Kleopatra’nın Mezarı
1957-58 – İki Efendinin Uşağı
1964-65 – Yedinci Köpek
1966-67 – İstanbul Efendisi
1966-67 – Ecinliler
1966-67 – Bizim Şehir
1967-68 – Candida
1967-68 – Amédee
1968-69 – Mechul Asker ve Karısı
1969-70 – Yedekçi
1969-70 – Finten
1971-72 – Romeo ve Juliet
1972-73 – Batak
1978-79 – Midas’ın Kördüğümü
1983-84 – Şen Kadınlar
1984-85 – Lysistrata
1985-86 – Windsor’un Şen Kadınları
1985-86 – Düşüş
1985-86 – Ayyar Hamza
1987-88 – Nalınlar
1989-90 – Vatan Diye Diye
