Mirkelam kimdir, Türk ses sanatçısı, söz yazarı ve besteci. 1995 yılında kendi adıyla çıkardığı ilk albümüyle, “bir gecede şöhret olmak” kavramının canlı örneği olan ve ilginç klibi sayesinde yıllarca “koşan adam” lakabıyla anılan Mirkelam, alaturka müziği pop ve rouck sound’larıyla harmanlayarak, 90’lı yılların Türkçe pop müziğine farklı ve yeni bir soluk getirmiştir.
Fergan Mirkelam, avukat Nazım Mirkelam‘ın ilk eşinden, 20 Mayıs 1966 tarihinde İstanbul‘da dünyaya geldi. İlköğrenimi için gittiği Fındıkzade Çapa İlk Okulu’nun ardından, orta okulu Özel Kalamış Lisesi’nde okudu. Babası Nazım Bey, hukuk kariyerinin yanı sıra, ud ve piyano çalıyor, tiyatro oyunculuğu yapıyor, roman ve şiir yazıyordu. Hatta sanatçının doğduğu yıl üç saatlik bir de polisiye film çekmişti. Ancak bir süre sonra eşiyle boşandığı için, sanatla içiçe olan bu yaşantısının, Mirkelam’ın sanatçı kişiliğinin gelişimi üzerinde yönlendirici bir etkisi olmadı. Yine de, 12 yaşındayken, babasının kendi olanaklarıyla çektiği filmlerde oynayan, 6 dakikalık bir kısa film deneyimi olan ve babasının alaturka müzik tutkusundan oldukça fazla etkilenen Mirkelam, “İzmirlim” ve “Cezve” adlı şarkıların bestecisi olan amcası Necip Mirkelam‘ın da müzik anlayışından beslenerek büyüdü.
1983 yılında, Fenerbahçe Lisesi’nde tamamladığı lise eğitiminin ardından, 1984 yılında Yıldız Üniversitesi, Kocaeli Mühendislik Fakültesi’nin Jeofizik Mühendisliği bölümünde üniversite eğitimine başladı. Henüz ortaokul çağlarında başlayan müzik serüveni, özellikle üniversite yıllarında yoğunlaştı. Şarkı sözleri yazan Mirkelam, bir yandan bunlara besteler yapıyor, diğer yandan da yorum yeteneğini geliştirmeye çalışıyordu.
Çeşitliliği ve verimliliği arttırdığı düşüncesiyle grup müziğini tercih ederek, ilk amatör çalışmalarına Saint Joseph Lisesi’nin orkestrasında başladı. Grubun solistliğini yapan Mirkelam’ın müzik kariyerindeki ilk önemli gelişme, 1986 yılının Eurovision Türkiye elemelerine Kayahan Acar ile birlikte katılması oldu. Şarkı, elemeleri geçemese de, genç sanatçının müzik çevrelerinde tanınmaya başlamasında etkili oldu.
1987 yılına gelindiğinde, Emel (Müftüoğlu)-Erdal ikilisinin ikinci albümlerine, sözü ve müziği kendisine ait olan, aynı zamanda albüme ismini veren “Alaturka Benim Canım” adlı parçasıyla destek verdi. 1990 yılında üniversiteden mezun oldu. Aynı yıl, Kuşadası Altın Güvercin Şarkı Yarışması‘na, “Karşılıksız Çek” adlı parçasıyla katılarak ikincilik elde etti. 1995 yılında ilk albümünü çıkarana dek, özellikle söz yazarı ve besteci kimliğiyle ön plana çıkan Mirkelam, Burak Kut‘un 1994‘de iyi bir çıkış yakalamasını sağlayan ilk albümünde, “Gel Bana“, “Fidanım” ve “Aman” şarkılarıyla yer alarak albümün başarısına ortak oldu.
Aynı yıl, özel radyo yayıncılığının atağa geçmesiyle birlikte Best FM için program yapmaya başladı. Ardından, İstanbul FM‘e geçti. DJ olarak çalıştığı son özel radyo ise, kuruluşunda emeğinin de geçtiği Balins FM oldu. Bu süreçte Nazan Öncel gibi birkaç isme back vokal yapan Mirkelam, aynı zamanda ilk albümünün hazırlık çalışmalarına da başladı.
Ünlü müzik prodüktörü İskender Paydaş‘ın imzasını taşıyan ve 1995 yılında “Mirkelam” adıyla İstanbul Plak‘tan piyasaya sürülen ilk albüm adeta patlama yaptı. Özellikle “Her Gece” adlı parçaya çekilen klibin ekranlarda dönmeye başladığı 20 Mayıs 1995 gecesi, Mirkelam adı milyonlar tarafından telaffuz edilir hale geldi. Neden ve nereye koştuğu, isminden dolayı uyruğı oldu; hatta Ali Kırca, Can Dündar gibi Türk medyasının önemli isimleri bile hakkında yorumlar yaptı; yazılar yazdı. Olay yaratan klip ve Mirkelam için yazılıp çizilenler bununla da sınırlı kalmadı. Hey dergisinin o dönem yayın yönetmenliğini yürüten Hulusi Tunca, basında bu konuda yer alan haberleri, yorumları biraraya getirdi; bunları şarkının sözleri ve klibiyle örtüşen bir de hikaye ile harmanlayarak, Mirkelam’ın hızlı ve çarpıcı şöhretini “Mirkelam Nereye Koşuyor” adında bir kitap haline getirdi. Kitap, albümün çıkışından sadece iki ay sonra, Ağustos 1995’te basıldı. “Bir gece”de şöhreti yakalayan ve “koşan adam” benzetmesiyle anılmaya başlayan sanatçı için, başarı grafiği beklenmedik biçimde zirve yapmıştı. Bunu doğrulayan en önemli gösterge, rock, pop ve alaturka müziğin altyapılarının birarada kullanıldığı albümün elde ettiği inanılmaz satış rakamlarıydı.
1998 yılında, yine İskender Paydaş’ın yapımcılığını üstlendiği ve yine kendi adını taşıyan ikinci albümü müzik marketlerde yerini aldı. Elbette gelecek her çalışmanın, ilkinin yarattığı atmosferin içinde sönük kalacağı bilinen ve tahmin edilen bir gerçekti; nitekim öyle de oldu. Ancak Mirkelam’ın şarkı sözlerinde kullandığı argoya kaçan ve tekerlemeyi andıran halk dili, abartısız tavırları, onu zaten dinleyicilerin gözünde ayrı bir yere koymuştu. Bu ikinci albüm, “Her Gece”nin gölgesinde kalsa da, başarısız olmadı. Çünkü, 90’ların Türkçe pop müziğine farklı ve yeni bir soluk getirmiş olan Mirkelam’ın alaturka-pop karışımı tarzını açıkça ortaya koyan, dillere dolanan birçok şarkıyı içinde barındırıyor; özellikle “Ah Bir Joker” gibi bazı şarkılar müzik listelerinde ilk sıralara oturuyordu.
2001 yılına gelindiğinde, önceki albümlerin promosyon çalışmalarındaki aksaklıklardan dolayı İstanbul Plak’la yollarını ayıran Mirkelam’ın, Doğan Music Company (DMC) etiketiyle çıkan üçüncü albümü “Unutulmaz“, gerçekten de dinleyicilere unutulmaz şarkılar hediye etti. İskender Paydaş’la olan müzikal birlikteliğini bu albümde de sürdüren Mirkelam, bu çalışmasında alaturkadan biraz uzaklaşarak, 80’li yılların elektronik müziğinin altyapılarına yöneldi. Bu albümde kullandığı, alışılmış kalıpların çok dışında kalan, ironik bir sokak konuşması havası içeren ve ilginç uyaklarla birbirine bağlanan sözleriyle, şarkı sözü yazarlığında da farklı bir yerde olduğunu gösterdi. Özellikle, Avrupa Birliği‘ne giriş sürecinde yasaklanacağı söylenen, ulusal yemek kültürümüzün önemli bir parçası olan “kokoreç” üzerine yaptığı şarkının eğlenceli sözleriyle, değerlerimizi sahiplenme gereğinin altını çiziyordu. Bunun yanı sıra, “Terle“, “Kıvır” ve albümün isim parçası “Unutulmaz” ile de önemli liste başarıları elde eden Mirkelam, ara vermeksizin sonraki albümün çalışmalarına başladı. 2002 yılının son aylarında ise, üniversitede başlayan birlikteliklerini evliliğe taşıdığı Arzu Mirkelam ile boşandı.
2004‘de, aynı müzik şirketinden çıkan “Kalbimde İzin Var” albümü, Mirkelam’ın alaturkaya geri döndüğü bir çalışma oldu. Sözlerin yanı sıra, şarkı içinde fıkra okuduğu “Mirkelam’ın Önerisi” adlı parça, henüz albüm müzik marketlerde satışa çıkmadan önce liste başı oldu. “Aşkımsın” ve daha önce Özlem Tekin‘e verdiği “Laubali” adlı şarkısını da kendisinin seslendirdiği bu albüm, diğerlerine nispeten biraz sönük kaldı.
Mirkelam, 2006 yılında, Mazhar Alanson‘un “Peki peki anladık. Sen neymişsin be abi” şeklinde sözleri olan ünlü şarkısını ithafen yazdığı, perküsyon üstadı Ayhan Sicimoğlu‘nun “Friends&Family” adlı albümünde vokal yaptı.
Müzik hayatında 12 yılı geride bırakan Mirkelam, 2006 yılının Aralık ayında, DMC ve Pasaj Müzik‘in ortak yapımı olan beşinci ve son albümü “Mutlu Olmak İstiyorum“la bir kez daha dinleyicilerin huzuruna çıktı. Sözü ve müziği kendisine ait 12 şarkıdan oluşan bu albümün prodüksiyonunu bu defa İskender Paydaş değil, Volga Tamöz üstlendi. Richard Bach‘ın “Martı” adlı romanından etkilenen sanatçı, albümün konsepti ve kapak resmi için kendisiyle özdeşleştirdiği martıları ve romandan bir alıntıyı kullandı. Çıkış şarkısı “Asuman Pansuman“ın sözleri ve klibi büyük ilgi gördü. Bir yanda duygusal, sakin, romantik ve acılı şarkılar; diğer yanda da argo, ironi ve mizah öğeleri içeren eğlenceli şarkılar içeren albümün promosyon çalışmaları devam ediyor. Mirkelam şu günlerde, Show TV kanalında yayınlanan “Şarkı Söylemek Lazım” adlı müzik eğlence programında, partneri Didem Uzel‘le birlikte yarışıyor.
