Nene Hatun kimdir, Tarihimize ’93 Harbi’ adıyla geçen, Türk-Rus Savaşı’nda Erzurum‘un Aziziye Tabyası’nda gösterdiği kahramanlıkla adını tarihe kazandıran Türk kadını.
Nene Hatun, 1857 yılında Erzurum’un Pasinler ilçesine bağlı Çeperler Köyü’nde dünyaya geldi. Henüz 20 yaşında bir gelinken, 1877-1878 yılları arasında yapılan Türk-Rus Savaşı’nda ( Rumi takvime göre 1293 yılına denk geldiğinden Osmanlı tarihinde 93 Harbi olarak bilinir.) Aziziye Tabyası’nı sopayla, taşla, kazma, kürekle savunanlara katılarak cesurca savaştı.
Erzurum’daki Aziziye Tabyası’nın savunulmasında kahramanca çalışarak adını tarihe yazdıran Nene Hatun Aziziye savunmasına 20 yaşlarında genç bir gelinken, küçük yaştaki oğlunu ve 3 aylık kızını evde bırakarak katılmıştır. Bu oğlu da daha sonra Çanakkale Savaşı‘nda şehit olacaktı.
1877 yılında 8 Kasım’ı 9 Kasım’a bağlayan gece, bölge halkından olan Osmanlı vatandaşı olan Ermeni çeteleri Erzurum’un Aziziye Tabyası’na girmeyi başarmışlardı. Tabyayı koruyan Türk askerlerini uykuda yakalayıp kılıçtan geçirdiler. Bu sırada arkadan gelen Rus askerleri ise hiçbir zorlukla karşılaşmadan tabyayı ele geçirdilak kurtulan bir er haberi Erzurumlulara ulaştırdı.
Erzurumlular, yaşlarına , kadın erkek olmalarına bakmadan silaha sarıldılar. Ellerine Tüfek, tırpan, satır, sopa, balta ne geçirdilerse, toplandılar. Nene Hatun da bu kafileye satırla karıştı. Erzurumlular, ölüme gittiklerini bildikleri halde, Aziziye Tabyası’na doğru koşuyordu. Tabyaya yerleşmiş olan Rus askerleri, gelenlere yaylım ateşi açtı. Ön sıradakiler o anda şehit oldular. Bir avuç Erzurumlu, Aziziye Tabyası’nın demir kapısını kırarak içeri girdi. 2.000 den fazla Rus’u sopa, bıçak, tüfek ve elleriyle öldürdü. Tabya geri alındı. Türkler, 1000 kadar şehit vermişlerdi. Bir kısmıda yaralandı. Nene hatun da yaralılar arasındaydı.
Nene Hatun‘un vatan için gece başlayan mücâdelesi, tüm düşman Erzurum’dan kovuluncaya kadar devam etti. Erzurum’un her karış toprağında cephâne taşıyarak, yaralılara hemşirelik yaparak, yemek pişirerek, su dağıtarak, hizmetten hizmete koşarak destanlaştı.
Nene Hatun, 98 sene yaşadığı Erzurum’da 22 Mayıs 1955’de zatürre hastalığından dolayı 98 yaşında vefat etmiştir. Nene Hatun, kurtuluş mücadelesini verdiği Aziziye Tabyası’na defnedilmiştir.
Türk Kadınlar Birliği tarafından ölümünden birkaç ay önce yılın annesi seçilmiştir.
