Nick Leeson kimdir, 1967, İngiltere doğumlu bankacı, trader (yatırım uzmanı). 1992–1995 yılları arasında, bankası adına, SIMEX‘de (Singapur Uluslararası Para Borsası) yaptığı izinsiz işlemleriyle, 1760‘lı yıllarda kurulmuş, Napolyon‘a savaşta fon desteği dahi vermiş olduğu söylenen ünlü ingiliz yatırım bankası olan Barings Bank‘ın iflasına ve ingiliz bankacılık sektörünün ciddi yaralar almasına sebebiyet vermiştir. Yarattığı maddi zararın yaklaşık değeri 1.4 Milyar Amerikan Doları‘dır.
Nick Leeson, 25 Şubat 1967‘de Watford, İngiltere’de dünyaya geldi. Parmiter’s School‘u bitirdikten sonra 1985 yılında bir özel banka olan Coutts‘da işe başladı. 1987‘de Morgan Stanley‘e geçen Leeson, 2 yıl sonra 1989‘da Barings Bank‘a transfer oldu. Zeki, çalışkan ve yetenekli bir finans uzmanı olan Leeson, genç yaşında kariyerine hızlı başlamış ve hızlı ilerliyordu.
1992‘de gene bir bankacı olan Lisa ile evlendi. Gene aynı sene Barings tarafından Singapur, SIMEX’de vadeli işlemler borsası bölümünün başına getirildi. Barings’in SIMEX de bir bölümü olmasına rağmen Leeson işe başlayana kadar aktif değillerdi. İşe başlamasından henüz dan, Otobiyografisinde, “Herşey benimle çalışan kızlardan birinin yaptığı bir hatayla başladı” diyeceği, bu hatayı düzeltmek için başladığı, ama sonu gelmeyen izinsiz işlemler yapmaya başladı.
İlk başlarda durum her ne kadar daha kötüye gittiysede, sonradan NIKKEI‘in (Japon Borsası) yukarılara tırmanmaya başlamasıyla, sürekli yaptığı alımlar ciddi kârlar getirdi. İlk senenin sonunda Nick, bankasına 10 Milyon Pound kâr ettiriyordu. Banka yöneticileri bu kârların arbitraj’dan kaynaklandığını sanıyor, yapılan işlemleri yeterince detaylı incelemiyor ve Nick’in yaptığı izinsiz işlemleri farkedemiyordu. İlk senenin sonunda, yıllık 50.000 Pound maaş alan Leeson, banka tarafından, başarısı sebebiyle 130.000 Pound bonusla ödüllendirildi.
Bir süre sonra şansı tersine dönen Leeson, zarar etmeye başladı. Çinde şanslı rakam olan 8’i kullanarak 88888 hata hesabı adıyla açtığı hesapdaki zarar hızla büyümeye başladı. Zararlarını kapatma düşüncesiyle alımlarına sürekli devam ediyor, her fırsatta Londra‘dan “müşterilerin kaldıraç’tan zarar etmemesini istediği” gerekçesiyle margin ödemesi istiyordu.
17 Ocak 1995‘de gece saat 5 sıralarında Japonya‘da meydana gelen 7.3 büyüklüğündeki, 6.500 kişinin hayatını kaybetmesine sebep olan, Büyük Hanşin Depremi‘yle herşey bitme noktasına geldi. NIKKEI hızla değer kaybetmeye başlamıştı. Leeson, bankanın genel merkezinden aldığı fonları dahada büyüttü. Zararını kapatmak için tek şansı borsanın artmasıydı. Ancak önce borsanın düşmesini engellemesi gerektiğinin de farkındaydı. Tüm fonlarını alım yaparak kullanmasına rağmen, olması gereken oldu ve tek başına piyasaya karşı duruşu, başarısızlıkla sonuçlandı.
Artık alım yapacak nakiti kalmayan ve vadeleri dolmaya başlayan Leeson’ın yapacak birşeyi kalmamıştı. 23 Şubat 1995‘de “Üzgünüm” yazılı bir not bırakarak kaçtı. Malezya ve Tayland üzerinden Almanya‘ya giriş yapan Leeson, Almanya’da havalimanında yakalanarak tutuklandı.
Durumdan haberdar olan Barings Bank yöneticileri pozsiyonları kapamadan önce durumu basına duyurmak gibi bir hata yapınca, NIKKEI’nin düşüşü daha da hızlandı ve Leeson’un kaçmadan önce bıraktığı 250-300 milyon Pound‘luk zarar bir kaç gün içerisinde 825 milyon Pound‘a yani 1.4 milyar Dolar‘a kadar yükseldi. Dönemin bankacılık sektörünün ve piyasanın büyüklüğüne bakıldığında söz konusu rakamlar Barings için korkunç boyutlardaydı.
Barings Bank, 26 Şubat‘ta iflasını açıkladı. Nick Leeson, Singapur’a geri gönderildi ve ülke mahkemesinde yargılanarak, Changi Hapisanesinde 6 yıla mahkum edildi. Hapisanede kaldığı dönemde, 1996 yılında otobiyografisini yazdı ve yayınladı: “Rouge Trader“. Eşi Lisa, hapse girmesinden sora Leeson’dan boşandı. Sonradan hostes olan Lisa, kısa bir süre sonra başka bir evlilik gerçekleştiriyordu.
1999 yılında kolon kanseri teşisi konulması üzerine serbest bırakıldı. Aynı sene otobiyografisi, aynı isimle “Rouge Trader” olarak beyaz perde’ye uyarlandı. James Dearden‘ın yönettiği filmde Leeson’u Ewan McGregor, eşi Lisa’yı ise Anna Friel oynadı.
Bir süre sonra kanseri yenen Leeson, 2003 senesinde, İrlandalı bir güzellik uzmanı olan Leona Tormay‘le ikinci kez dünya evine girdi. Şu sıralar Galway Futbol Klübü‘nün CEO’luğunu yapan Leeson, Back from the Brink adında bir kitap daha yayınlamıştır. Leeson’ın SIMEX de giydiği ceketi 21.000 Pound‘a açı
