Şeyhi kimdir

Şeyhi kimdir, Divan şairi

Şeyhi, Kütahya‘da doğmuştur. Asıl adı Yusuf Sinan’dır. Doğum tarihi bilinmese de, (Germiyan) Kütahya’da doğduğu ve çocukluğunu burada geçirdiği bilinmektedir. İlk tahsiline Kütahya’da başladı, Şâir Ahmedî ve diğer âlimlerden ilim öğrendi. Daha sonra İran‘a giderek diğer ilimlerin yanında tasavvuf, hikmet ve tıp tahsil etti. Büyük âlim ve velî Seyyid Şerîf Cürcânî ile birlikte ilim öğrendi. İran’dan dönüşü sırasında Ankara’da Hacı Bayram Veli‘ye talebe oldu ve bu sebeple Şeyhî mahlasını aldı.

Kütahya’ya döndükten sonra aktar dükkanı açarak hekimliğe başladı. Asıl mesleği tabîblik olması sebebiyle Hekîm Sinân adıyla şöhret kazanmıştır. Hacı Bayram Veli‘ye intisâbı dolayısiyle Şeyhî lakabını almış ve böyle tanınmıştır.

Şiirle ilgili çalışmalarını da sürdürüp Germiyan Beyi İkinci Yâkub Beye kasîdeler yazarak, onun husûsî tabibi, musâhib ve sohbet arkadaşı oldu.

1415 yılında Çelebi Sultan I. Mehmet Hanın Karaman Seferi sırasında Ankara‘da rahatsızlanması üzerine dâvet edilen Şeyhî, tedâvide gösterdiği başarı üzerine taltif edilerek Tokozlu köyü tımar olarak kendisine verildi. Sonra da Osmanlı Devletinin ilk reîsületibbâsı olarak Sultan’ın husûsî tabipliğine getirildi.

Şeyhi, kendisine Sultan I. Mehmet Han tarafından hediye verilen Tokuzlu köyünde (muhtemelen köylülerce) soyulur, dövülür ve saldırıya uğrar. Bunun üzerine Harnâme (Eşeknâme) isimli mesneviyi yazar. Bu fabl eserde, kaderi yük taşımak olan bir eşeğin semiren öküzlere özenmesi üzerine başına gelenler mizahi ve alegorik bir dil ile hicvedilmiştir.

1421 yılında II. Murat Hanın tahta geçmesinden sonra Osmanlı sarayıyla münâsebeti daha sıklaşmaya başladı. İkinci Murâd Hanın emriyle Nizâmî‘nin Hüsrev ü Şîrîn mesnevîsini tercüme etmeye başladı. Hüsrev ü Şîrîn’den bin beyit kadar tercüme edip Murat Hana sunduktan sonra Germiyan’a döndü.

Germiyan’da kaldığı bu yıllarda Mehmed Paşa ve 1426-1427 yıllarında da Anadolu Beylerbeyi Hamza Bey için kasîdeler yazdı.

Tasavvufi bir kişilik olmasına ve tasavvuf eğitimi almış olmasına rağmen eserlerinde tasavvufi öğeler bulunmamaktadır. Din dışı şiirler yazmayı tercih etmiştir.

Şeyhi, 1431 yılında 60 yaşını geçtiği hâlde vefât ettiği tahmin edilmektedir. Mezârı Kütahya’ya yedi kilometre uzaklıktaki Çiftepınar köyü kıyısındadır.

Eserleri :
1. Dîvân
2. Harnâme
3. Hüsrev ü Şîrîn