Sun Tzu kimdir, Çinli Askeri komutan. Savaş stratejisi üzerine yazdığı Savaş Sanatı adlı yazılarda toplanan sohbeti dünyanın en eski strateji kuramları olarak kabul görür.
Sun Tzu, MÖ 544 yılında doğmuştur. Asıl adı, Sun-Tzu, Sun-Wu, Sun-Zi’dur. Adının anlamı ‘ustanın güneşi’dir. M.Ö. 5 nci yüzyılda bugünkü Çin topraklarında, Ch’i Devleti’nde doğmuştur. Çinli bilge, asker ve filozof olan Sun-Tzu MÖ: 500’de Wu Devleti’nde yani tam da bugünkü Çin topraklarında yaşamıştır.
Savaş stratejisi üzerine yazdığı Savaş Sanatı adlı kitabı dünyanın en eski strateji kuramları olarak kabul görür. 13 bölümde toplanan yazıların, Çin’de çok daha eski dönemlerden beri bilinen savaşma ilkelerinin toplu bir sunumu olduğu ve Üstad Sun Tzu yorumuyla bir araya getirilmesinin Çin’in Savaşan Beylikler döneminde (MÖ 480 – MÖ 221) gerçekleştiği sanılıyor.
Sun Tzu bu sohbetlerinde “Gerçek Zafer” için şöyle demiştir: “Gerçek zafer, savaşmadan kazanılan zaferdir. Gerçek önder savaşmadan kazanan önderdir.
Sun Tzu’nun tam olarak hangi tarihler arası yaşadığı bilinmese de ortaya çıkışının Savaşan Beylikler dönemine denk geldiği biliniyor. Yazılı geleneği çok eski ve güçlü olan Çin’de ortaya çıkan bilgelerin tam olarak ne zaman yaşadıklarıyla ilgili belirsizliğin, bilgelerin ölümlerine doğru ortadan kaybolmayı seçmelerinin çok karşılaşılan bir durum olmasına yorumlanıyor.
Yol gösterici sözleri 2500 yıldır değerini korumaktadır. Sun-Tzu’nun Savaş Sanatı adlı yapıtı, spor, siyaset, bilim, sanat alanında birçok ünlü ismi doğrudan etkilemiş ve onlara karar vermelerinde yardımcı olmuştur. Mao Zedong, General Nguyên Giáp, General Douglas MacArthur, İmparator Napolyon Bonapart ve Führer Adolf Hitler bunlardan bazılarıdır. Sun-Tzu’nun yol gösterici öğütleri sadece askerlikte değil, ekonomi ve iş dünyasında da geniş ölçüde kullanılmaktadır.
Sun Tzu, Savaş Sanatı prensiplerini belirlerken, kendi döneminde yaşadığı olaylardan esinlenmiştir. Ancak, 384 savaş prensibi, o günden bugüne değerini kaybetmemiştir. Bu nedenle, günümüzde Sun-Tzu Savaş Sanatı prensipleri başta ABD olmak üzere, bir çok ülkenin Harp Akademileri’nde ders kitabı olarak okutulmaktadır.
Sun Tzu, MÖ 473 yılında 71 yaşında ölmüştür.
Kitapları :
Savaş sanatı (Art of War, Çince: 兵法, Pinyin: Bīng Fǎ)
Sun Tzu Sözü :
Dostlarını kendine yakın tut, düşmanlarını daha da yakın.
Rakibinize geri çekilebileceği altın köprü inşa edin.
Güçleriniz eşitse hala çatışmaya girebilirsin. Gücün zayıfsa düşmandan uzak dur. Ancak, her alanda düşmandan zayıfsan, geri çekil. Bu akıllıca bir iş olur.
Kuşattığınız bir düşman ordusuna bir çıkış noktası bırakın. Düşmanı tamamen umutsuzluğa sürüklemeyin.
Fikirlerini doğru uygula ve doğru bildiğinden şaşma.
Gerçek lider ahlak faktörünü işler, Disiplin faktörüne sımsıkı yapışır; böylece başarıyı kontrolü altına alır.
Ahlak ve disiplin başarı getirir.
Savaşta duygularını, hareketlerini, amacını düşmandan gizle. Kazanırsın.
Düşmanın seni tanımasına olanak verme.
Mücadeleden korkma, başarı cesaret ve hazırlık ister.
Olayı doğru analiz eder ve konu hakkında ne kadar çok bilgi sahibi olursan o kadar doğru kararlar verir ve o şekilde kazanırsın.
Hayat bazen akıntıya bırakmaktır kendini bazense karşı kıyıya geçmektir. Hangisinin hangisi olacağını bilmesi gereken sensin…
Zayıfsan güçlü dur. Güçlüysen zayıf. Zafer senindir.
Başarının iki anahtarı var.
Kendini tanı (Neler yapabileceğini ve sınırlarını keşfet)
Hayatı tanı (Oyunun kurallarını öğren ve oyunda en iyi sen ol)
Zafer için beş ana koşulun bulunduğunu bilmeliyiz:
(a) Savaşı, ne zaman savaşılıp, ne zaman savaşılmayacağını bilen kazanır. Mücadeleyi doğru zamanda yapmalıyız. Zayıf olduğumuz zaman değil.
(b) Savaşı, elindeki zayıf gücü de kuvvetli gücü de en iyi kullanan kazanır. Potansiyelini en iyi kullanan başarılı olur.
(c) Savaşı, ordusunun her seviyedeki personeline aynı ruhu veren kazanır. Çevrende seninle birlikte olan insanlara doğru ve içten davranırsan başarılı olursun.
(d) Savaşı, düşmanın en hazır olmadığı zamanı beklemesini bilen kazanır. Sabreden ve doğru analiz eden başarılı olur.
(e) Savaşı, askeri kapasiteye sahip olup, sivil yönetim tarafından müdahale edilmeyen komutan kazanır.
Savaş sanatı kitabının bölümleri :
Thomas Cleary‘nin 1910 basımlı çevirisinin Adil Demir tarafından çevirilen Türkçe basımından alınmıştır.
I. Planlama (25 Madde)
II. Savaşın Maliyeti (19 Madde)
III. Savaşta Strateji (19 Madde)
IV. Taktik (20 Madde)
V. Enerji (23 Madde)
VI. Gücün Kullanımı (34 Madde)
VII. Savaşta Manevra (37 Madde)
VIII. Taktik Değiştirme (14 Madde)
IX. Ordunun İlerlemesi (45 Madde)
X. Arazi Faktörü (31 Madde)
XI. Arazide Dokuz Konum (68 Madde)
XII. Ateşle Saldırı (22 Madde)
XIII. Casusluk ve İstihbarat (27 Madde)
Kitaptan Vecizeler
… Savaşların tümünde savaşarak zaptetmek en üstün başarı değildir. Üstün başarı düşmanın direncini savaşmadan kırmaktır.’ (III. Bölüm 2. Madde)
Sonuçta, düşmanı ve kendinizi iyi biliyorsanız, yüzlerce savaşa bile girseniz sonuçtan emin olabilirsiniz. Kendinizi bilip, düşmanı bilmiyorsanız, kazanacağınız her zafere karşın yenilgiyle de tanışabilirsiniz. Ne kendinizi ne de düşmanı bilmiyorsanız sizin için gireceğiniz her savaşta yenilgi kaçınılmazdır.’ (III. Bölüm 19. Madde)
İnsanlar bir kez birleştiler mi, cesurlar tek başlarına ilerleyemez, korkaklar ise tek başlarına geri çekilemezler.’ (VII. Bölüm 14. Madde)
Savaşta usta asker sinirlenmeyen askerdir. Zaferde usta asker korkusuz askerdir. Bu nedenle akıllı olan savaşı önceden kazanır, oysa cahil olan kazanmak için savaşmak zorundadır.
Harp Sanatı
1. Harp Sanatı Devlet için Hayati Derecede Önemlidir.
2. O, bir ölüm kalım meselesi, güvenli yaşam veya yok olma yoludur. Kısaca bu hiç bir zaman ihmal edilmeyecek bir araştırma konusudur.
3. Harp Sanatı; yerinde, koşullara uygun karar verme durumunda hepsi birbirine bağlı irdelenmesi gereken beş ana faktör tarafından yönetilir.
4. Bunlar; Moral Kanunu, Kainat, Dünya, Komutanlık, Metod Ve Disiplindir.
5. Moral Kanunu; halkın yöneticileriyle uyum içinde birleşmesini sağlar, öyle ki kendi hayatlarını bile hiçe sayarak onu takip edecekler ve her türlü teklikeye göğüs gereceklerdir.
6. Kainat; gece ve gündüzü, soğuk ve sıcağı, zamanları ve mevsimleri ifade eder.
7. Dünya; büyük ve küçük mesafeleri, tehlikeyi ve güveni, açık araziyi ve dar geçitleri, yaşam ve ölüm fırsatlarını kapsar.
8. Komutanlık; aklın faziletlerini, içtenliği, iyilikseverliği, cesaret ve kesin kararlılığı temsil eder.
9. Metod ve Disiplin ile; ordunun uygun alt bölümlerinin düzenlenmesi, subaylar arasından rütbelerin sınıflandırılması, orduyu destekleyen ikmal yollarının bakımı ve askeri harcamaların kontrolü anlaşılır.
10. Bu beş faktör her generale aşina olmalıdır. Onları bilen zafere ulaşır. Onları bilen yenilmez.
Sun-Tzu’ya Göre Savaş
Sun-Tzu’ya göre düşman taarruz edecekse, savunma harbi için çok önceden hazırlanmak gerekir. Çünkü, savunma harbi zordur. En önemlisi de, daha düşmanla savaşa girmeden evvel, düşmanı mağlup etmenin yolları aranmalıdır. Savaşta, uygun yer ve zamanda düşmanı mağlup etmek için, düşman-hava-arazi durumu yakından takip edilmelidir. Savaşı yönetecek komutanlar, herkesin anlayabileceği şekilde açık ve net emirler vermelidir. Savaş sanatı, bir milletin ölüm kalım meselesidir. Savaş Sanatı ya zaferin, ya esir olmanın anahtarıdır.
Savaşın asıl amacı, zafer kazanmak olmalıdır. Savaş uzadıkça silahların etkisi azalır, askerlerin morali kötüleşir. Hiç bir ülke uzun süreli bir savaştan kazançlı çıkmamıştır.
Sürat ve çabukluk, zaferin anahtarıdır.
Savaşta, maddi ve manevi, devletin bütün imkanları kullanılmalıdır.
Önce düşmanın ittifak sistemini çökertilmeli, sonra doğrudan düşmana taarruz edilmelidir.
Eğer düşman her cephede emniyet tedbirini almışsa, re tamamlanmalıdır. Tahkim edilmiş, kuvvetle savunulan bir kaleye taarruz etmek doğru değildir. Düşmanı mağlup etmenin başka yolları bulunmalıdır.
Eğer düşmanınız kuvvetçe üstünse, düşmandan uzak durmaya çalışın.
Eğer rakibiniz dengesizse, onu rahatsız etmenin yollarını arayın.
Rakibiniz küstahsa, kendini beğenmişse, kendinizi asla zayıf olarak göstermeyin.
Rakibiniz dinlenmeye çekilmişse, ona rahat vermeyin.
Rakibinizin kuvvetleri bir arada ise, kuvvetlerini dağıtmaya gayret edin.
Düşmanınıza hazırlıklı olmadığı yerden saldırın, beklenmedik yerde kendinizi gösterin.
Savaş sanatının en yücesi, savaşmadan düşmanı alt etmektir.
En doğrusu, düşmanın direncini savaşmadan kırmaktır.
Muzaffer savaşçılar önce zaferi kazanır, sonra savaşa girer. Mağlup savaşçılar ise, önce savaşa girer, sonra zaferi kazanmaya çalışır.
Ne zaman savaşılacağını, ne zaman savaşılmayacağını kim biliyorsa, zafer onundur. Hem kendisinden üstün kuvvetlere, hem de zayıf kuvvetlere sahip düşmana nasıl taarruz edileceğini bilen komutan, zaferi kazanır. Kendisi savaşa hazır olup da düşmanı hazırlıksız yakalayan komutanlar, zafere ulaşır.
En büyük zafer hiçbir savaş gerektirmeyendir.
Uzun süren savaştan kazanç elde etmiş bir ülke yoktur.
Sun-Tzu Savaş Sanatı: Düşmanı Tanımak
Düşmanınızı tanımak için kendinizin düşmanı olmak zorundasınız.
Düşmanlarınızı arkadaşlarınızdan daha yakında tutun.
Elimden gelenin hepsini yapsaydım, sana ne yapabileceğimi tahmin edebilir miydin?
Düşmanı ve kendini tanırsan, yüz kere savaşsan tehlikeye düşmezsin. Düşmanı tanımayıp kendini tanırsan bir kazanır bir kaybedersin. Ne kendini ne de düşmanı tanımazsan, girdiğin her savaşı kaybedersin.
Kendini iyi tanırsan bütün muharebeleri sen kazanırsın.
Sun-Tzu Savaş Sanatı: Taktik ve Strateji
Taktikleri olmayan strateji zafere geç ulaşır. Stratejisi olmayan taktikler ise, mağlubiyetin habercisidir.
Fırsatlar ele geçirildiğinde mutlaka değerlendirilmelidir.
Düşman dinlenmede ise, onu uğraştıracak yöntemler bulun. Düşmanın karnı toksa, onu acıktırın. Düşmanınız yerleşik düzene geçmişse, onu hareket ettirin.
Rüzgar gibi hızlı hareket edin, kereste gibi kolayca şekil alın. Ateş gibi saldırın, dağ gibi sakin olun.
Düşman güçlüyse, ondan uzak durun. Eğer düşmanın morali yüksekse, onun moralini bozun. Düşmanı şımartmak için mütevazi görünün. Düşmanın beklemediği yerden, zayıf tarafına taarruz edin.
Düşmanın her kanadı güvenli ise kendinizi düşmanın taarruzuna hazırlayın. Düşman sizden güçlü ise, uzakta durun.
Düşman ülkesini harap etmeden ele geçirin. Yakıp yıkmanın kimseye faydası olmaz. Aynı şekilde, bir orduyu da tümüyle ele geçirmenin nimetleri sınırsızdır.
Savaşta ana kurallardan biri, mümkün olabildiğince surlarla korunan kentlerin kuşatılmasından kaçınmaktır. Kuşatmada kullanılacak savaş gereçlerinin hazırlanması bile aylar sürecektir.
Sun-Tzu Savaş Sanatı: Aldatma
Kuvvetliyseniz zayıf, zayıfsanız kuvvetli görünün.
Savaş aldatmaya dayanır. Bu yüzden, taarruz edecek gücünüz varsa, taarruz edemeyecekmiş gibi görünün. Kuvvetlerinizi kullanırken, sanki hiç kuvvet kullanmak istemediğinize dair emare verin. Düşmana yakınsanız, sanki çok uzaktaymışsınız gibi görünün.
Bütün savaşlar aldatmaya dayanır.
Sessizlikte bile gizemli olun. Ancak bu şekilde düşmanınızın kaderini belirleyebilirsiniz.
Planınız gece gibi gizli olsun.
Düşmanı yanıltacak yemler kullanın. Düzeninizi, kontrolünüzü yitirmiş gibi yapıp, düşmanı kandırın, sonra vurun.
Zafere yönelik taktik uygulamalarınızın düşman tarafından önceden anlaşılmaması için gerekli gizlilik tedbirlerini alın.
Rakibinizin beklentisine göre hareket ederek, sürpriz saldırıdan önce rakibinizin zihnini yeterince meşgul edin.
Sun-Tzu Savaş Sanatı: Komutanlık
Askerlerinize kendi oğullarınızmış gibi davranın. Onlar sizi en zor muharebelerde takip edeceklerdir.
Lider olarak ilk önce siz kendinize güvenin.
Bir lider örnek vasıflarıyla iyi yönetici olur, kuvvet kullanarak değil.
Eğer komutanın emri astları tarafından iyi anlaşılmamışsa, bu komutanın suçudur.
Deneyimli, akıllı komutan mevcut olanaklarına göre planlamasını yapar. Savaşa girince takviye gelmesine umut bağlamaz.
Şu çok iyi bilinmeli ki, ordu komutanı halkının kaderini, ülkesinin barış ya da tehlike içinde yaşamasını elinde tutan kişidir.
Savaşta amacınız uzun sefer değil, zafer olsun.
Öfkesini kontrol etmesini bilmeyen komutan ordusunu düşman üstüne karınca sürüsü gibi yollayandır. Bu taktik, ordusunun en az üçte birinin daha savaşın başında boşu boşuna yok olmasından başka sonuç getirmez. Özellikle kuşatma esnasında başa gelen en büyük felaket budur.
Savaşta önemli kural: Elindeki ordunun gücü düşmandan on misli büyük ise, düşmanı kuşat. Beş misli büyük ise saldır, iki misli büyük ise ordunu ikiye böl.
Komutanlar devletin kalesidir. Kalenin her noktası sağlam ise, devlet güçlü, kale çürükse devlet zayıftır.
Üstün yetenekli komutan gücü yeterli olmasa da savaşı kazanmayı becerebilir.
Zaferi ancak görüş alanımıza girdiğinde görmek savaş ustalığı değildir.
Yerden bir tüy kaldırmak büyük bir gücün simgesi değildir. Ayı, güneşi görmek keskin görüş olmadığı gibi, gök gürültüsünü duymak da kulak hassaslığını göstermez.
Sun-Tzu Savaş Sanatı: Geri Çekilme
Rakibinize geri çekilebileceği altın köprü inşa edin.
Güçleriniz eşitse hala çatışmaya girebilirsin. Gücün zayıfsa düşmandan uzak dur. Ancak, her alanda düşmandan zayıfsan, geri çekil. Bu akıllıca bir iş olur.
Kuşattığınız bir düşman ordusuna bir çıkış noktası bırakın. Düşmanı tamamen umutsuzluğa sürüklemeyin.
