Theodor Herzl kimdir, Gazeteci, Siyaset adamı, siyonizmin kurucusu
Tevrat’ta anlatıldığı gibi “vadedilmiş topraklar” Kudüs’te bir israil Devleti kurmak için çabalamıştır.
Theodor Herzl, 21 Mayıs 1860 tarihinde Macaristan, Budapeşte‘de Yahudi bir aile olan Jakob Herzl, Jeanette Herzl çiftinin oğlu olarak doğmuştur. Altı yaşındayken Yahudi ilkokuluna yazıldı. 18 yaşındayken ailesiyle birlikte Avusturya’nın Viyana şehrine taşındı. Viyana Üniversitesi Hukuk Fakültesinden avukat olarak mezun olmasına rağmen avukatlık yapmadı, onun yerine yazarlık yaptı. Bu dönemde Avusturya ve Almanya sahnelerinde oynanan birçok oyun yazdı. 1884 yılında hukuk doktorasını tamamladı ve Viyana, Salzburg mahkemelerinde çalışmaya başladı. O zamanlar İsrail devleti olmadığından bir Yahudi devletinin kurulmasını tasarladı.
1891 yılından 1895 yılına kadar Herzl Viyana Neue Freie Presse Gazetesinin Paris muhabiri olarak çalıştı ve Dreyfus Davasında muhabir olarak bulundu.
Siyonizm üstüne kapsamlı çalışmalar yaptı. Fransa’da ortaya çıkan Dreyfus Olayı sonrası artan Yahudi karşıtlığı hem onun yaşamına hem de siyonizm fikrinin seyrine yön verdi. Yahudi sorununa, özellikle de antisemitizme çözüm için Filistin’de bir Yahudi devleti kurma amacındaydı. Theodor Herzl, Yahudilerin Filistin’de kutsal kitaplarda anlatıldığı şekli ile bir devlet kurma düşünü kaleme aldığı Der Judenstaat (Yahudi Devleti) adlı kitabını 1896 yılında yayınladı.
Biri Yahudi devletinin kurulmasını, diğeri de Filistin’deki Yahudi hayatını anlatan bu iki kitap laik Siyonizm davasını güçlendirmiştir. Bu gelişmelerin sonucunda 1903’te İngiliz Hükümeti 1 Herzl’e Uganda’da topist Kongre’de Herzl, bu konuyu ele alır ve bu teklifin geçici bir çözüm olarak kabul edilebileceğini açıklar. Bu öneriyi incelemek için karar alınır, ancak Rus Siyonistleri buna şiddetle karşı çıkar, böylelikle karar reddedilir.
Bu amacı gerçekleştirmek için gerekli toprak alanları bulmak maksadıyla Papayla, Alman Kaiser’i Wilhelm’le, Avrupa’nın çeşitli prensleri, politikacıları ve nihayet söz konusu bölgenin kontrolünü elinde tutan Osmanlı Sultanı Abdülhamit II ile görüştü.
Herzl, Sultan Abdülhamit II‘ye bu konudaki ilk teklifi dostu olan Polonyalı aristokrat Phillip de Nevlinsky vasıtasıyla yaptı ama bir sonuç çıkmaması üzerine 1896’da istanbul’a bizzat geldi. Bu tarihten sonra dört defa daha gelecek ve 1902’ye kadar Yıldız Sarayı ile bağlantısını kesmeyecekti.
Yıldız Sarayı’nda Padişah’ın huzuruna ise 1901’deki üçüncü seyahati sırasında, 19 Mayıs 1901 günü kabul edildi.
II. Abdülhamit’in adı etrafında oluşan “Devlet-i Âliye’min satılık tek bir karış toprağı yoktur” söylemi, işte bu görüşmeden sonra ortaya çıktı.
Herzl, Sultan Abdülhamit’e daha sonra, 16 Şubat 1902’de gönderdiği bir mektupta bu görüşmenin ayrıntılarını hatırlatıyordu. Herzl, “Majesteleri, memleketinde yaşayan Yahudilere gösterdiği âlicenaplığı mazlum ve mağdur durumda bulunan diğer Yahudilere de göstermekte, onları bir peder gibi himaye altına almakta ama toplu olarak bir yerde yaşamaları yerine, değişik bölgelerde bulunmalarına izin vermektedirler” diye yazdı.
Herzl’in yapmış olduğu görüşmeler ve yazışmalar altı sene sürdü. Herzl’in ölümüyle sona erdi.
1897 yılında Dünya Siyonist Teşkilatı’nın kurulmasını ve kurulduğu İsviçre‘nin Basel kentinde teşkilatın ilk kongresinin yapılmasını sağlamıştır. Kongrede “Ben bugün burada Yahudi Devleti’ni kurdum, ancak bunu yüksek sesle söylersem bütün dünya güler. Fakat beş sene içinde ya da elli sene sonra bunu herkes böyle bilecektir.” demiştir. Ayrıca kongrede kurulması planlanan Yahudi Devleti’nin sınırlarını da belirtmiştir. Kongre sonunda Herzl Dünya Siyonist Teşkilatı’nın başkanı seçilmiştir.
1881 yılında evlendiği eşinden üç çocuk sahibi oldu. Theodor Herzl, 1889 yılında Julie Naschauer ile evlendi.
Theodor Herzl, 3 Temmuz 1904 tarihinde Reichenau an der Rax, Avusturya‘da 44 yaşında ölmüştür.
Ölümünden 45 sene sonra 17 Ağustos 1949’da, cenazesi İsrail Devleti’nin bayrağıyla örtülü bir şekilde gömülmek üzere uçakla, üzerinde bir Yahudi devleti kurmayı düşlediği topraklara getirildi.
Hiçbir zaman dindar biri olmayan Herzl, Siyonizm’i her zaman Yahudi halkının kendilerini güvende hissedebileceği ve kendi devletlerini kurabileceği bir yurt edinmesi olarak gördü.
Kitapları :
1896 – Yahudi Devleti (Der Judenstaat)
1902 – Altneuland (Eski Yeni Şehir)
